• Polski
  • English
    • Contrast
    • Font

Najwyższą godność honorową Akademii Kaliskiej prof. Andrzej Sulima Kamiński – wybitny historyk i wyjątkowy ambasador Polski w USA. – Profesor Andrzej Sulima – Kamiński należy do grupy uczonych z Europy Środkowo-Wschodniej, którzy będąc na emigracji dążyli do rehabilitacji wizerunku Rzeczypospolitej w zachodniej debacie historycznej. Historyk konsekwentnie trzyma się zasady współpracy historyków z Europy Środkowo-Wschodniej w imię solidarnego dekonstruowania utrwalonego w zachodnim dyskursie akademickim schematyzmu w myśleniu o dziejach tej części Europy. A czyni to w myśl niezmiennie mu przyświecającej, pięknej i uniwersalnej zasady republikańskiej: „nic o nas bez nas” – napisał we wniosku o wszczęcie postępowania, prof., Andrzej Wojtyła, rektor Akademii Kaliskiej.

Prof. dr hab. Andrzej Sulima Kamiński to wybitny polski historyk, specjalizujący się w historii Rzeczpospolitej Obojga Narodów, Europy Środkowo – Wschodniej i Rosji w XVI-XVIII wieku. Dyrektor i założyciel Instytutu Przestrzeni Obywatelskiej i Polityki Społecznej , członek zagraniczny Polskiej Akademii Umiejętności. Urodził się 22 października 1935 roku w Krakowie w inteligenckiej rodzinie związanej z ziemiami wschodnimi dawnej Rzeczypospolitej. Ojciec historyka, Zbigniew Kamiński, urodził się we Lwowie, zaś rodzina matki, Heleny z domu Czarnieckiej, wywodziła się z powiatu bobrujskiego na terenie dzisiejszej Białorusi. Po latach uczony pisał o sobie: „Polski Żmudzin, kresowiak (poprzez białoruskich chłopów), przyprawiony gdzieś tam krwią tatarską, czyli stwór prawie że azjatycki. Po ukończeniu w 1953 roku krakowskiego Liceum im. Bartłomieja Nowodworskiego, Andrzej Kamiński rozpoczął studia historyczne na Wydziale Filozoficzno – Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, na którym w 1957 roku obronił pracę magisterską pod kierunkiem Kazimierza Piwarskiego, poświęconą postaci Augusta Il Mocnego. Ukończenie studiów zbiegło się w czasie z popaździernikową odwilżą i otwarciem dla polskich uczonych naukowych kontaktów z Zachodem. W roku 1959 Andrzej Kamiński uzyskał stypendium Fundacji Ford na 9-miesieczny wyjazd do Uniwersytetu Stanford w Kalifornii, gdzie podjął badania nad stanowiskiem rosyjskiego „,białego” ruchu wobec Polski i Europy Wschodniej. Pobyt za Atlantykiem wykorzystał dla poszerzenia horyzontów intelektualnych, poprzez lekturę niedostępnych w Polsce książek, ale również nawiązanie przyjacielskich relacji z uczonymi amerykańskimi: koryfeuszem amerykańskich badań nad Europą Wschodnią Wayne Vucinichem (1913-2005) i przyszłym wybitnym historykiem Rosji Reginaldem Zelnikiem (1936-2004). Te znajomości miały prawdopodobnie kluczowe znaczenie na przełomie lat 60. i 70., gdy uczony znalazł się za oceanem już jako emigrant polityczny.
Stopień doktora uzyskał w listopadzie 1966 roku i pozostał na uczelni na stanowisku adiunkta. Jednocześnie, w latach 1967-1969, pełnił funkcję sekretarza krakowskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, wyraźnie wzmacniając swoją pozycję i możliwości wydawnicze.
Marzec 1968 roku pogłębił w uczonym wyraźne już wcześniejsze dążenie do wyjazdu z kraju. Wzmogło ono szczególnie po odmowie możliwości wyjazdu na – udzielone przez British Council – stypendium na Uniwersytecie Oxfordzkim. Zniechęcony antysemicką kampanią i stawianymi przeszkodami w wyjazdach zagranicznych, historyk zdecydował się na ucieczkę.
Bezpośrednim powodem decyzji o opuszczeniu Polski stała się propozycja wykładów w Instytucie Europy Środkowo-Wschodniej na Uniwersytecie Columbia. Jego dyrektor, historyk węgierskiego pochodzenia Istvan Deak, zaoferował polskiemu uczonemu wykłady, począwszy od stycznia 1970 roku. Nie chcąc zmarnować tak wyjątkowej szansy, we wrześniu 1969 roku wyjechał turystycznie do Wielkiej Brytanii, gdzie za sprawa wsparcia m.in. Normana Daviesa uzyskał tymczasową afiliację w St. Antony’s College na Uniwersytecie Oxfordzkim. Wyjazd do Stanów Zjednoczonych na początku roku 1970 rozpoczął amerykański etap w naukowej karierze profesora.
W latach 1970-1982 był wykładowcą na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku, który należał wówczas do najważniejszych na świecie ośrodków badań nad historią i współczesnością Europy Środkowo – Wschodniej i Związku Sowieckiego. Od 1982 wykładał historię na Uniwersytecie Georgetown w Waszyngtonie. Jako profesor gościnny wykładał na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, Fordham
University w Nowym Jorku, w Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie, Uniwersytecie Pittsburskim oraz Uniwersytecie
Warszawskim. W 2005 a zaproszenie ministerstwa spraw zagranicznych Izraela prowadził katedrę polską na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie, a w latach 80. XX w. – otwarte seminarium dla Polaków w Stanach Zjednoczonych na Uniwersytecie Columbia, poświęcone problemom najnowszej historii Polski. Prowadził również otwarte seminaria w Instytucie im. Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku.
W ciągu kilkudziesiecioletniej kariery w USA, Andrzej Kamiński wychował całą plejadę wybitnych znawców dziejów Europy środkowo – wschodniej i Rosji – pod jego kierunkiem obroniło się ponad dwudziestu doktorów. Niebagatelnym powodem dydaktycznego sukcesu Andrzeja Kamińskiego na ziemi amerykańskiej stało się poszukiwanie przez niego nowego modelu ujęcia historii Polski i próby wpisania jej w szerszą perspektywę europejską. Za najważniejszy polski wkład w dzieje ludzkości, uważał republikańskie ideały wolności i społeczeństwa obywatelskiego Rzeczypospolitej, które pojmował w kontekście europejskich tradycji republikańskich, zbudowanych na fundamencie filozofii starożytnej.

Od 1997 jest członkiem zagranicznym Polskiej Akademii Umiejętności. W czerwcu 2006 założył przy Wyższej Szkole Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego (obecnie Uczelnia Łazarskiego) Instytut Przestrzeni Obywatelskiej i Polityki Społecznej.

W swych wykładach i publikacjach wskazuje na związki między tradycją obywatelską oraz systemem wartości Rzeczypospolitej (wielu narodów) a ideami stanowiącymi genezę i fundament współczesnej integracji narodów europejskich w ramach Unii Europejskiej. Podkreśla, że dzieje Rzeczpospolitej powinny zająć istotne miejsce w wydobywanej z zapomnienia i często lekceważonej historii  parlamentaryzmu i konstytucjonalizmu europejskiego. Jest autorem wielu książek i artykułów poświęconych historii i kulturze krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Obecnie prowadzi badania na temat dziejów przestrzeni obywatelskiej w Europie.
Działał na rzecz Polski oraz obszaru postsowieckiego w ramach East Central European Scholarship Program (ECESP). Program ten został utworzony przez Kongres Stanów Zjednoczonych i umożliwiał studia w USA młodym liderom pochodzącym z krajów postkomunistycznych. Profesor brat udział w procesie wyboru kandydatów do Programu,
a następnie był doradcą naukowym stypendystów. Do chwili obecnej Program ukończyło ok. 2000 osób, w tym ok. 400 z Polski. Większość polskich absolwentów Programu wchodzi w skład polskich elit politycznych i gospodarczych. 3 marca 2008 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Ceremonii, która odbyła się podczas uroczystej inauguracji roku akademickiego przewodniczył rektor Akademii Kaliskiej, który jednocześnie wygłosił laudację, na cześć uhonorowanego.  W swoim wystąpieniu prof. Andrzej Wojtyła przybliżył sylwetkę prof. Sulimy Kamińskiego, którego określił mianem swojego mentora i wychowawcę. Omówił pokrótce dokonania uhonorowanego na polu naukowym, dydaktycznym i społecznym, w tym jego działalność na rzecz Polski w Stanach Zjednoczonych. Recenzentami w postępowaniu o nadanie tytułu doktora honoris causa byli: prof. Maciej Janowski oraz prof. Andrzej Nowak.

Prof. Andrzej Sulima Kamiński wyraził ogromną wdzięczność wobec Akademii Kaliskiej i rektorowi kaliskiej uczelni za przyznany tytuł.

Nieco spóźniłem się na uroczystości z przyczyn obiektywnych, ale bardzo się cieszę, że zdążyłem na tę prawdziwą i wyjątkową ucztę intelektualną – powiedział minister w kancelarii premiera, Jan Dziedziczak. – Gratuluję rektorowi Akademii Kaliskiej wyboru tak wspaniałego doktora honoris causa Akademii Kaliskiej. Gdy jako młody człowiek odwiedzałem Waszyngton, czy Instytut Marszałka Piłsudskiego w Nowym Jorku, a później jako minister spraw zagranicznych – wszędzie tam postać prof. Kamińskiego była obecna i wspominana z ogromną estymą. Był on zawsze punktem odniesienia. Jestem bardzo dumny, że ta wielka postać, do której odnoszą się czołowi naukowcy świata, mógł  wygłosić wykład tutaj na Akademii kaliskiej. Myślę, że to kolejny dowód na to, co stało się w Akademii Kaliskiej, pod kierownictwem rektora Andrzeja Wojtyły. Raz jeszcze dziękuję i gratuluję.