Naukowcy Uniwersytetu Kaliskiego zbadali odczucia Polaków na temat bezpieczeństwa ekonomicznego. Zaskakujące wyniki od kilku dni publikują m. in. ogólnopolskie portale ekonomiczne.
– Mamy wrażenie, że największa wartością dodaną naszego badania jest fakt, że taki projekt został uruchomiony – przyznał podczas konferencji prasowej dr Arkadiusz Derkacz, kierownik projektu BBE (Barometr bezpieczeństwa ekonomicznego gospodarstw domowych w Polsce). – Śledzę literaturę na ten temat, również branżową i zauważyłem, że o bezpieczeństwie gospodarczym jest sporo artykułów, natomiast nie ma badania, które by pokazało ten aspekt z perspektywy społeczeństwa. Dodatkową wartością jest to, że ze względu na współpracę z ogólnopolskim panelem badawczym Ariadna, będziemy mogli nasze badania prowadzić cyklicznie. Co kwartał w skróconej wersji będziemy to prezentować opinii publicznej. Przekaz związany z odczuciami na temat bezpieczeństwa ekonomicznego, to tematyka ważna. Cykliczne ujawnianie tych zjawisk będzie zatem wartościowe. Wydaje się również, że z kaliskiej perspektywy ważne jest to, iż rzecz rozpoczęła się właśnie na Uniwersytecie Kaliskim i dzięki temu mamy możliwość promowania naszego miasta. Nasz indeks ocenia sytuację ekonomiczną z perspektywy gospodarstwa domowego i z perspektywy budżetów domowych. Dlatego w raporcie wielokrotnie akcentujemy, że chodzi o odczucia i poczucie bezpieczeństwa Polaków, a nie o bezpieczeństwo w rozumieniu twardym, z perspektywy dochodów.
Badaniami objęto 2170 osób z całej Polski. Określono, że wskaźnik BBE może przyjmować wartości od 0,0 do 1,0 pkt. Przyjęto cztery poziomy ocen: krytyczny (od 0,00 do 0,20 pkt), dostateczny (od 0,21 do 0,40 pkt), dobry (od 0,41 do 0,60 pkt), bardzo dobry (od 0,61 do 0,80 pkt) oraz wzorcowy (od 0,81 do 1,0 pkt). Średni wynik dla Polski wyniósł 0,33 pkt.
Szczególnie interesujące są wyniki w poszczególnych grupach – biorąc pod uwagę np. poziom wykształcenia, okazało się, że ankietowani, którzy mają wykształcenie podstawowe lub gimnazjalne oceniają poziom bezpieczeństwa ekonomicznego swoich gospodarstw domowych jako dobry. Na przeciwnym biegunie znajdują się z kolei badani z wyższym wykształceniem, w opinii których poziom bezpieczeństwa ekonomicznego jest bardzo niski.
Z raportu wynika również, że na poczucie bezpieczeństwa i szczęścia, nie zawsze największy wpływ mają osiągane dochody. – Nie jest tak, że ludzie, którzy zarabiają mniej, czują się nieszczęśliwi, a ci, którzy zarabiają więcej, czują się szczęśliwi. Często jest tak, że zarabiający więcej mają też większe oczekiwania od życia. W związku z tym brak kolejnej podwyżki dla takiej osoby wydaje się brakiem szczęścia – dodała dr Anna Ludwiczak, współautorka projektu, prodziekan Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Kaliskiego. Jeszcze bardziej zaskakujące wnioski płyną z badań w grupach różnicowanych ze względu na potomstwo. – Osoby bezdzietne swoje odczucia bezpieczeństwa ekonomicznego oceniły najniżej, a najwyższy wskaźnik bezpieczeństwa jest w grupie osób, które posiadają czworo i więcej dzieci. Niektórzy stawiają tezę, że może to być skutek programów 500 plus, a teraz 800 plus. Dla wielu tych rodzin tego typu dodatki wydłużają możliwą egzystencję w przypadku nagłej utraty dochodów, co wpływa na ich poczucie bezpieczeństwa – dodała dr Ludwiczak.
Wyniki badań spotkały się z dużym zainteresowaniem ze strony ogólnopolskich mediów. O projekcie informowały m. in. serwisy: forsal.pl, naukawpolsce.pl, Radio 357, a także rozgłośnie regionalne ze… wschodniej Polski. Wszystko dlatego, że z badań wynika, iż w odczuciu bezpieczeństwa ekonomicznego nie ma już podziału na Polskę wschodnią i zachodnią.
– Zanika podział na tzw. Polskę A i Polskę B. Często się o tym mówi – Polska A i Polska B, Wschód i Zachód. Tutaj się okazało, że jeśli patrzymy na odczucia bezpieczeństwa gospodarstw domowych, ten podział zanikł, o ile w ogóle gdzieś nam się ujawnia. Historyczne, społeczno-gospodarcze czy polityczne uwarunkowania w Polsce nie są tym elementem, które różnicują Polskę na A i B – przyznał dr. Arkadiusz Derkacz.
Biorąc pod uwagę preferencje polityczne respondentów, okazało się, że najwyższy poziom odczuć bezpieczeństwa ekonomicznego dotyczy zwolenników Koalicji Obywatelskiej. Swoje bezpieczeństwo ekonomiczne na poziomie dostatecznym ocenili wyborcy Lewicy, Prawa i Sprawiedliwości oraz Trzeciej Drogi, a najniższy wskaźnik wskazali wyborcy Konfederacji.
– Polacy ocenili poziom bezpieczeństwa swoich gospodarstw na trójkę – podsumował dr Derkacz.
Honorowy patronat nad projektem objęło Polskie Towarzystwo Ekonomiczne. Raport jest dostępny na stronie Wydawnictwa Uniwersytetu Kaliskiego:
