Ekumeniczne poparcie Deklaracji Kaliskiej i nabożeństwo z udziałem przedstawicieli kościołów: katolickiego, grekokatolickiego, prawosławnego, ewangelicko – augsburgskiego oraz wyznania judaistycznego rozpoczęło Światową Konferencję Zdrowia Rodziny Calisia 2019.
Konferencja rozpoczęła się w Narodowym Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu z udziałem m. in. kard. Kazimierza Nycza, ks. Romana Voznyaka (delegowanego przez biskupa Wrocławsko – Gdańskiej Diecezji Kościoła Grekokatolickiego) księdza Michała Kuhna, (proboszcza Parafii Ewangelicko – Augsburskiej w Kaliszu, reprezentującego biskupa profesora Marcina Hintza) ks. Mirosława Antosiuka (proboszcza Parafii Prawosławnej w Kaliszu, reprezentującego Ordynariusza Diecezji Poznańsko – Łódzkiej, Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego) oraz Halinę Marcinkowską (prezesa Rady Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich RP).
“Bardzo dziękuję za przyjęcie zaproszenia na dzisiejszą uroczystość, która odbywa się w Narodowym Sanktuarium Świętego Józefa w Kaliszu i poświęcona jest zdrowiu rodziny” – powiedział w powitalnym słowie JM rektor Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Kaliszu, prof. Andrzej Wojtyła. – “Serdecznie dziękuję jako współorganizator Kaliskiej Światowej Konferencji Zdrowia Rodziny za przybycie do Kalisza, najstarszego w Polsce miasta i udział w tym nabożeństwie.“
Ta uroczystość to nabożeństwo ekumeniczne przywódców różnych religii w intencji zdrowej rodziny. Dla nas organizatorów jest do ogromny honor i zaszczyt gościć tak znakomitych gości, reprezentujących różne religie: grekokatolików, wyznawców prawosławia, wyznania ewangelicko-augsburskiego, wyznawców judaizmu i katolików.
Dla miasta Kalisza ma to szczególne znaczenie, bo to miasto od wieków zamieszkiwała ludność wielu religii, narodów i kultur. Jest to związane z prawie 19 wieczną historią tego miasta, które zawsze znajdowało się pod wpływem kultury wschodu i zachodu Europy.
Jako miasto graniczne między Prusami a Rosją gościło mniejszości religijne prawosławne i grekokatolickie, co było związane ze stacjonowaniem oddziałów wojskowych i urzędników carskich. Tu osiedlali się przedsiębiorcy protestanccy szukając miejsc do funkcjonowania swoich zakładów przemysłowych. Tu też funkcjonowała na granicy dwóch mocarstw carskiego i pruskiego duża mniejszość żydowska trudniąca się handlem i wymianą handlową między wschodem i zachodem. Ludność ta żyła zgodnie nie tylko we wzajemnej tolerancji ale z szacunkiem do siebie.
To nabożeństwo ma być symbolem tego historycznego współżycia różnych religii, narodów i kultur. Nabożeństwo ekumeniczne które będzie za chwilę celebrowane jest również wyrazem zrozumienia różnych wspólnot religijnych roli rodziny w życiu społecznym i gospodarczym i zdrowia rodziny jako fundamentu dobrobytu i dobrostanu każdego człowieka. W tym aspekcie nie ma różnic międzyreligijnych.
Miejsce nabożeństwa jest ważne z punktu widzenia chrześcijan, bo ta świątynia jest polskim Narodowym Sanktuarium świętego Józefa. Dla innych religii ma inny wymiar, jest to miejsce symbolizujące rodzinę.
Na tablicy upamiętniającej wizytę Jana Pawła II w Kaliszu 4 czerwca 1997 roku umiejscowionej na frontonie tej świątyni są wyryte słowa najwybitniejszego Polaka w historii „bracia i siostry nigdy nie zapominajcie o tym jak wielką wartością jest rodzina”.
Są to słowa wypowiedziane przez świętego w rozumieniu katolików i grekokatolików, zaś dla innych wyznań autorytetu moralnego ostatnich kilkudziesięciu lat. Te słowa były kontynuacją rozważań o rodzinie które wybrzmiały w Sanktuarium Jasnogórskim wcześniej bo w 1979 roku, gdzie Jan Paweł II mówił „rodzina jest pierwszą i podstawową ludzką wspólnotą. Jest środowiskiem życia i środowiskiem miłości. Życie całych społeczeństw, narodów, państw, Kościoła, zależy od tego, czy rodzina jest pośród nich prawdziwym środowiskiem życia i środowiskiem miłości. Warunki pracy, warunki mieszkania, warunki utrzymania, opiekę nad poczynającym się życiem, poszanowanie społeczne rodzicielstwa, radość z dzieci, które przychodzą na świat, pełne prawo do wychowania, a zarazem wieloraką pomoc w tym wychowaniu… oto cały wielki, bogaty program, od którego zależy przyszłość człowieka i przyszłość narodu.”
Czy nie jest w tych stwierdzeniach zawarta cała definicja zdrowia, jako dobrostan fizycznego, psychicznego i społecznego? Czy nie są to prosto zdefiniowane cele działań z zakresu zdrowia publicznego? Program światowej Konferencji, którą dziś rozpoczynamy będzie dotyczył problematyki zagrożeń zdrowotnych populacyjnych w różnorakich aspektach zawartych w cytowanym przesłaniu.
Symbolem ważności rodziny w życiu społecznym jest pomnik św. Jana Pawła II z ręką położoną na główce dziecka, mieszczący się nieopodal tego miejsca.
Jan Paweł II w swoim nauczaniu i działalności niejednokrotnie podkreślał i dążył do pojednania między religiami i narodami. Podam tylko jeden przykład związany z Kaliszem i tą świątynią. To tutaj obok tej świątyni w trakcie swojej pielgrzymki do ojczyzny święty Jan Paweł II nawiązał do zagłady żydów w nazistowskich obozach koncentracyjnych II wojny światowej, którzy jak mówił „ponieśli straszliwą ofiarę – wyniszczenie”.
Dalej podkreślił, że „ludzka przeszłość nie przemija całkowicie. Również dzieje polsko-żydowskie są wciąż bardzo realnie obecne w życiu zarówno Żydów, jak i Polaków. Lud, który żył z nami przez wiele pokoleń, pozostał z nami po tej straszliwej śmierci milionów córek i synów.
I to nabożeństwo ma również taki wymiar istotny dla każdego niezależnie od wyznawanej religii. To symboliczne miejsce w którym się ono odbywa ma nam o tym przypominać.
“Konferencja to spotkanie ludzi z całego świata, którzy od lat współpracują ze sobą i działają w bardzo ważnych instytucjach zdrowia publicznego. To grupa osób pracujących na rzecz chociażby zmniejszenia zachorowalności na nowotwory. Prowadzą mnóstwo inicjatyw na rzecz zdrowia wśród społeczeństwa” – powiedział prof. dr hab. n. med. Witold Zatoński, wieloletni kierownik Zakładu Epidemiologii Instytutu Onkologii w Warszawie, a obecnie szef Europejskiego Obserwatorium Nierówności Zdrowotnych, działającego w ramach kaliskiej PWSZ.
Kardynał Kazimierz Nycz wskazał z kolei, że kaliskie Sanktuarium św. Józefa to centralne miejsce w Polsce, gdzie od wielu wieków ludzie czczą św. Józefa, patrona i stróża wszystkich rodzin. Nawiązał również do corocznych pielgrzymek księży, którzy zostali cudownie ocaleni z obozu koncentracyjnego w Dachau, ale także do pielgrzymki papieża Jana Pawła II, który 22 lata temu odwiedził Kalisz. – Kazanie papieża z tej pielgrzymki należy do fundamentalnych kazań nie tylko na temat św. Józefa, ale także na temat rodziny. Wy przychodzicie dzisiaj tutaj jako stróżowie rodziny. Przychodzicie z jednej strony, aby zapatrzeć się w tego, który jest stróżem rodziny, a z drugiej strony, aby podjąć według dzisiejszych potrzeb troskę o rodzinę nie tylko w wymiarze medycznym, ale także interdyscyplinarnym. Troska o rodzinę to jest droga naszej przyszłości – przyznał metropolita warszawski.
Rozpoczęciu konferencji towarzyszyły prelekcje. O cudownym obrazie i kulcie św. Józefa w Narodowym Sanktuarium św. Józefa mówił kustosz ks. prał. Jacek Plota. Wykład o związkach religii ze zdrowiem wygłosił prof. Krzysztof Wojcieszek, a o rolę kard. Józefa Glempa w budowaniu zdrowej Polski zaprezentował prof. Witold Zatoński.
Spotkanie w kaliskiej bazylice zakończył koncert w wykonaniu muzyków Filharmonii Kaliskiej i solistów prof. Ewy Iżykowskiej (sopran) i Marka Gaszteckiego (bas).
