Konferencja naukowa ,,Z miłości do chorych – wielowymiarowa perspektywa śmierci, umierania i opieki” odbyła się w środę 14 maja na Uniwersytecie Kaliskim.
To wyjątkowe wydarzenie zorganizował Uniwersytet Kaliski, Wydział Teologiczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza oraz Fundacja Mocni Miłością.
– Tytuł tej konferencji posiada ważną myśl przewodnią, która określa intencję naszych tutaj działań: z miłości do chorych… – powiedział podczas otwarcia obrad ks. dr Włodzimierz Guzik, prezes Fundacji Mocni Miłością. – Spotykamy się tutaj, ponieważ bliski jest nam człowiek, a zwłaszcza ten cierpiący i potrzebujący. Podczas tego interdyscyplinarnego dialogu, głos zabiorą przedstawiciele nauk medycznych, humanistycznych, teologicznych i psychologicznych. Wszyscy ci, którzy w swojej codziennej pracy mierzą się z pytaniami dotyczącymi granic życia, cierpienia i godności człowieka.
Śmierć i umieranie, choć są nieodłącznym elementem naszego życia, wciąż pozostają tematem trudnym, często spychanym poza granice społecznej uwagi. Tymczasem dla osób obłożnie chorych, ich bliskich oraz profesjonalistów sprawujących opiekę, są one codziennością – wymagającą nie tylko wiedzy i kompetencji, ale także empatii i miłości. W czasie konferencji chcemy przyjrzeć się śmierci i umieraniu nie tylko z perspektywy medycznej, ale także etycznej, duchowej, kulturowej i psychologicznej. Zależy nam na pogłębionej refleksji nad tym, jak rozumiemy cierpienie, jak możemy towarzyszyć osobom u kresu życia, jak tworzyć systemy opieki, które są nie tylko skuteczne, ale i głęboko ludzkie. Zapraszamy do wspólnej refleksji, wymiany doświadczeń i budowania mostów pomiędzy teorią a praktyką, nauką a człowieczeństwem – z miłości do chorych, którzy poprzez swoją kruchość, przypominają nam o tym, co naprawdę istotne.
Konferencję otworzyła prelekcja ks. prof. UAM dr. hab. Dariusza Kwiatkowskiego „Śmierć wypełnieniem chrzcielnego obdarowania”. Ks. prof. Dariusz Kwiatkowski przywołał nauczanie kościoła, w tym niedawno zmarłego papieża Franciszka, który powiedział – Z Jezusem za tym progiem jest życie wieczne. Podczas wykładu zaprezentowane zostały również fragmenty Biblii, mówiące o śmierci i umieraniu, a także nauczanie kościoła w tym zakresie, oraz teksty liturgii pogrzebowej. W wystąpieniu ks. prof. Kwiatkowskiego znalazało się zatem jedno z najbardziej optymistycznych zdań, wypowiadanych podczas mszy pogrzebowej przez księdza ,,Bo nasze życie zmienia się, ale się nie kończy”.
Perspektywę filozoficzną przyjął z kolei prof. Przemysław Strzyżyński, mówiąc o lęku przed śmiercią, umieraniem i nieśmiertelnością, a w swoim wystąpieniu przywołał m. in. Sokratesa (,,Bo obawiać się śmierci, to nic innego nie jest, tylko mieć się za mądrego, choć się nim nie jest”) Epikura (,,Śmierć nie powinna być źródłem lęku – gdy my jesteśmy, jej nie ma. Gdy ona jest, nas już nie ma”) Platona (,,Śmierć jest dla mnie najważniejszym momentem życia”), czy Khalila Gibrana (,,Śmierć nie jest końcem życia, lecz przejściem do innego stanu istnienia”). – Lęk przed umieraniem, śmiercią, ale też przed nieśmiertelnością pojawia się sam z siebie. Formy jego przeżycia, czy nawet wykorzystania, zależą od danego człowieka. Sokrates, Epikur i inni negujący sensowność owego lęku, zapewne mieli na myśli takie jego przeżywanie, które jest destrukcyjne, bezsensowne. Nie mogli jednak swoją filozofią zjawiska lęku zanegować – wręcz odwrotnie – ich uspokajające uwagi świadczą o powadze owego lęku – powiedział w podsumowaniu prof. Przemysław Strzyżyński.
Drugi moduł konferencji kierował zainteresowanie uczestników konferencji na praktyczne doświadczenia związane z umieraniem i śmiercią. O. prof. Borys Soiński mówił o ,,Opiece duchowej w medycynie paliatywnej”. – Duchowość obejmuje obszary: religijność człowieka, zwłaszcza jego relacje z Bogiem, a także zwyczaje i praktyki oraz życie wspólnotowe; poszukiwania egzystencjalne odnoszące się szczególnie do sensu życia, cierpienia i śmierci oraz do pytania o własną godność i o to, kim się jest jako osoba; do sfery wolności i odpowiedzialności, nadziei i rozpaczy, pojednania i przebaczenia, miłości i radości; wartości, którymi żyje człowiek, zwłaszcza relacje z samym sobą i z innymi ludźmi, stosunek do pracy, natury i kultury, jego wybory w sferze moralności i etyki oraz «samo życie»”. Zgodnie z taka definicją duchowości, opieka duchowa będzie zarówno spełnieniem potrzeb religijnych chorego, jak i zadbanie o realizacje jego pragnienia bliskości z innymi, które wzmacnia poczucie sensu i treści życia oraz jest dla człowieka źródłem nadziei – powiedział o. prof. Borys Soiński.
Dr n. medycznych Agata Malenda z Instytutu Dobrej Śmierci, starała się udzielić odpowiedzi na pytanie ,,Czy umieranie i śmierć można powstrzymać?”. Rozpoczęła wykład od zacytowania ks. Jana Kaczkowskiego, który powiedział: – Własnej śmierci nie da się popsuć, nie zdarzyło się, żeby ktoś umarł nieskutecznie, ale da się popsuć wszystko to, co jest wokół śmierci. Dr Malenda ukazała kilka postaw, jakie przyjmuje człowiek wobec śmierci. – Śmierć może być traktowana jako wróg, a widocznym znakiem takiego podejścia, jest terapia uporczywa. W innym spojrzeniu śmierć wybawieniem i tutaj punktem odniesienia jest eutanazja. Jest również trzecie podejście gdzie śmierć jest traktowana jako część życia, a proces umierania jest tutaj naturalny – powiedziała specjalistka chorób wewnętrznych i hematologii, która jest w trakcie specjalizacji z medycyny paliatywnej.
Ostatni wykład również dotyczył lęku przed śmiercią, ale w ujęciu psychologicznym – dr n. społ. Marta Banout, również z Instytutu Dobrej Śmierci, zwracała uwagę, jak ważna jest rozmowa na ten temat. – Strach przed śmiercią ma różne motywacje i warto zadać pytanie, czego konkretnie się boi chory. Odpowiedzi będą różne, będzie to strach, że pójdę do piekła, że zostawię rodzinę z długami, że będę umierał samotnie,, że się nie zdążę pogodzić, że umrę niewyspowiadany, że będzie bolało, że będę uzależniony od czyjejś opieki, że dzieci nie o mnie pamiętać, że nie doczekam narodzin wnuka. Warto zatem rozmawiać na ten temat, ponieważ takie rozmowy pozwalają znormalizować emocje, w tym lęk, a ponadto pozwalają wyrazić i uzyskać wsparcie, a także budują poczucie szacunku i bezpieczeństwa – powiedziała psycholog.
Wszystkie wykłady, prezentowane podczas konferencji, będą niebawem dostępne w Internecie.
