Dr Bogumiła Celer z Instytutu Interdyscyplinarnych Badań Historycznych Uniwersytetu Kaliskiego i dr Marcin Mikołajczyk z uczelnianej biblioteki odbyli studyjny wyjazd naukowy do USA, prowadząc kwerendy w archiwach Instytutu Józefa Piłsudskiego, Nowojorskiej Bibliotece Publicznej i Bibliotece Kongresu w Waszyngtonie. Zgromadzili bezcenne listy, zdjęcia i materiały prasowe związane z naszym patronem – Prezydentem Stanisławem Wojciechowskim. Wszystko w ramach projektu realizowanego z programu „Nauka dla społeczeństwa”.
Wizyta odbyła się w dn. 29 kwietnia – 3 maja br. w ramach realizowanego przez Uniwersytet Kaliski grantu pn. „Prezydent Stanisław Wojciechowski. Jego Wiek, Dokonania, Pamięć”. Przedstawiciele uczelni odwiedzili m.in. Instytut Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku, gdzie przekazali publikacje Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk oraz uzyskali dostęp do cennych archiwaliów. – Niezwykle interesujące okazały się dwie kolekcje listów Stanisława Wojciechowskiego. Pierwsze z nich pochodzą z lat 1893-1899, pisane były głównie z Paryża i Londynu, a dokumentują wczesną działalność Wojciechowskiego w środowiskach niepodległościowych i socjalistycznych na emigracji. Stanowią one świadectwo jego zaangażowania w prace Polskiej Partii Socjalistycznej oraz rozwój idei spółdzielczości. Korespondencja ta rzuca światło na formowanie się poglądów politycznych Wojciechowskiego oraz jego sieć kontaktów wśród działaczy polskiej emigracji niepodległościowej – mówi dr Bogumiła Celer.
Druga kolekcja listów, zatytułowana „Wojtek 1905”, zawiera korespondencję z okresu styczeń–wrzesień 1905 r., pisaną z Southbourne-on-Sea w Wielkiej Brytanii, gdzie Wojciechowski kierował rosyjską drukarnią wydającą zakazane publikacje, w tym utwory Lwa Tołstoja. – Korespondencja obejmuje także jego częste wyjazdy do Londynu oraz kontakty z przedstawicielami japońskimi i działaczami Polskiej Partii Socjalistycznej. Listy odnoszą się do bieżących wydarzeń politycznych, takich jak zjazd PPS z 5 lutego 1905 r., i stanowią unikalny materiał do badań nad międzynarodowym wymiarem działalności Wojciechowskiego. Obie kolekcje są dostępne w formie cyfrowej i znacząco wzbogacają wiedzę na temat zarówno osobistych doświadczeń Wojciechowskiego, jak i jego wkładu w działania niepodległościowe na przełomie XIX i XX wieku – dodaje dr Bogumiła Celer.
W trakcie kwerendy w Instytucie Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku, badacze natrafili także na interesujące materiały wizualne dotyczące prezydenta Stanisława Wojciechowskiego oraz jego żony Marii Wojciechowskiej. Fotografie dostępne w zbiorach archiwum zawierają ujęcia z oficjalnych wydarzeń politycznych i wojskowych z udziałem pary prezydenckiej. – Zestaw ten wzbogaca dokumentację biograficzną Wojciechowskich i stanowi doskonałe uzupełnienie źródeł pisanych – zarówno archiwalnych, jak i bibliotecznych – gromadzonych w ramach grantu. Materiały te mogą zostać wykorzystane w przyszłych publikacjach oraz prezentacjach edukacyjnych i wystawienniczych – podkreśla dr Marcin Mikołajczyk.
W ramach wizyty badawczej w Stanach Zjednoczonych dr Bogumiła Celer i dr Maciej Mikołajczyk odwiedzili ponadto Nowojorską Bibliotekę Publiczną (New York Public Library), gdzie zapoznali się z zasobami związanymi z postacią Stanisława Wojciechowskiego, a także przeprowadzili wstępną kwerendę czasopism i źródeł periodycznych dostępnych w zbiorach Biblioteki Kongresu w Waszyngtonie, poszukując odniesień do postaci Wojciechowskiego. Natrafili na szereg materiałów bibliograficznych i notatek prasowych, które mogą zawierać wzmianki o działalności prezydenta Wojciechowskiego w kontekście międzynarodowym, m.in. jego relacji z USA, odbioru jego polityki w zachodniej prasie, a także reakcji na jego wybór i dymisję. – Dalsze, pogłębione badania tych materiałów planowane są w kolejnych etapach realizacji grantu. Prowadzona kwerenda stanowi istotne uzupełnienie wiedzy o działalności politycznej, społecznej i naukowej prezydenta Stanisława Wojciechowskiego. Wykaz zgromadzonych źródeł posłuży jako podstawa do dalszych prac badawczych i publikacyjnych w ramach grantu – dodaje wymienia dr Bogumiła Celer.
Wizyta była także okazją do nawiązania kontaktów międzynarodowych oraz promocji dorobku naukowego Uniwersytetu Kaliskiego.
