Bez kategorii

W środowisku akademickim wciąż można spotkać się z przekonaniem, że im więcej czasu poświęci się na naukę, tym lepsze będą efekty. Niektórzy studenci z dumą opowiadają o nocach spędzonych nad książkami i tygodniach maratonów przygotowań do egzaminów. Ten sposób myślenia nie pojawił się przypadkiem – wyrasta z tradycyjnego modelu edukacji opartego na pamięciowym opanowywaniu materiału. Jak pokazuje badanie sondażowe Centrum Badania Opinii Społecznej, Polacy generalnie dobrze oceniają szkoły publiczne, ale zauważają też, że dominacja „zakuwania” ogranicza rozwój praktycznych umiejętności. To właśnie z takiego systemu wynika obraz nauki jako mozolnego powtarzania treści. Coraz więcej dowodów wskazuje jednak, że o efektywności decyduje nie czas spędzony nad podręcznikiem, lecz dopasowanie metod do indywidualnych potrzeb. Głębsze zrozumienie, jak mózg najskuteczniej przyswaja informacje, pozwala uczyć się krócej, z mniejszym wysiłkiem i lepszym efektem.

Algorytmy codzienności a nauka

Na każdym kroku korzystamy z technologii, które reagują na nasze wybory. Serwisy muzyczne przygotowują listy dopasowane do nastroju, a platformy filmowe podpowiadają kolejne tytuły, bazując na wcześniejszych seansach. Nawet media społecznościowe filtrują treści tak, aby przyciągały naszą uwagę jak najdłużej. Wspólnym mianownikiem tych mechanizmów jest prosta prawda – jako ludzie różnimy się między sobą, więc rozwiązania mają sens dopiero wtedy, gdy biorą pod uwagę indywidualne preferencje.

Edukacja nie stanowi tu wyjątku. Jeśli każdy z nas przetwarza informacje w inny sposób, trudno oczekiwać, że jedna metoda sprawdzi się w każdym przypadku. Właśnie dlatego potrzebny jest osobisty „algorytm nauki” – własny zestaw strategii i warunków, które wspierają skupienie i ułatwiają zapamiętywanie.Może to oznaczać odkrycie, że najlepiej uczymy się z diagramów albo z nagrań audio, że pełną koncentrację osiągamy rano albo późnym wieczorem, a cisza biblioteki działa na nas bardziej kojąco niż gwar kawiarni. Taki proces zaczyna się od obserwacji i testowania, a kończy na dopasowaniu sposobu nauki do własnych możliwości. Zamiast narzucać sobie kilkunastogodzinne maratony z podręcznikiem – które dla części osób są pomocne, a innych tylko zniechęcają – rozsądniej jest zaprojektować naukę tak, aby była krótsza, bardziej komfortowa i naprawdę skuteczna.

Style uczenia się – inspiracja czy pułapka?

Koncepcja stylów uczenia przez lata zdobywała popularność w szkołach i na kursach. Zakłada ona, że sposób przyswajania wiedzy zależy od dominującego zmysłu. Na początku pojawił się model VAK, dzielący uczniów na wzrokowców, słuchowców i kinestetyków. W kolejnej odsłonie dodano jeszcze kategorię dotykową, która przyniosła wersję VAKT. Pod koniec lat 80. Neil Fleming rozszerzył tę ideę o model VARK, w którym znalazło się miejsce również dla osób preferujących czytanie i pisanie. Dzięki temu teoria szybko trafiła do praktyki dydaktycznej i do dziś bywa wykorzystywana w pracy z uczniami.

Choć całość brzmi wiarygodnie, środowisko naukowe podchodzi do niej z dużym dystansem. W 2020 roku na łamach Frontiers in Education ukazało się kompleksowe opracowanie, z którego wynika, że prawie dziewięciu na dziesięciu spośród 15 tysięcy badanych pedagogów z 18 krajów wierzy w sens dopasowywania metod do stylów uczniów. Jednocześnie brakuje wciąż naukowego potwierdzenia, że taka praktyka realnie poprawia wyniki w nauce. Problemem jest także ryzyko „zaszufladkowania” – określenie się mianem wzrokowca czy słuchowca może zniechęcać do korzystania z innych, równie skutecznych strategii.

Nie oznacza to jednak, że te koncepcje należy odrzucać w całości. W połączeniu z krytycznym spojrzeniem mogą stanowić użyteczne narzędzie – pomagają zauważyć pewne skłonności, a jednocześnie zachęcają, aby szukać innych, uzupełniających sposobów nauki.

Jak odnaleźć własny sposób na skuteczną naukę?

Szukanie metod najlepiej dopasowanych do siebie nie musi zaczynać się od skomplikowanych testów czy specjalistycznych narzędzi. Pomocne bywa już samo przyjrzenie się własnym doświadczeniom. Warto pomyśleć, które zajęcia czy tematy przychodziły nam łatwo – i spróbować odtworzyć, jak wtedy pracowaliśmy. Może zapamiętywaliśmy lepiej podczas aktywnej dyskusji na lekcji, a może wtedy, gdy tworzyliśmy własne schematy w notatkach albo tłumaczyliśmy zagadnienia znajomym? Równie pouczające są wspomnienia sytuacji odwrotnych – kiedy materiał wydawał się nie do przejścia. Pokazują, jakie sposoby zamiast pomagać, tylko utrudniały naukę. Taka refleksja staje się dobrym punktem wyjścia do dalszych prób.

Kolejny etap to eksperymentowanie w praktyce. Dobrym pomysłem jest sprawdzanie różnych sposobów w krótkich seriach – można na przykład przez tydzień robić nagrania głosowe i odtwarzać je podczas spaceru, innym razem przygotować plansze z kolorowymi schematami, a później spróbować nauki w parach, zadając sobie pytania nawzajem. Ważne, żeby zapisywać efekty – zarówno to, ile czasu poświęciliśmy, jak i to, czy dana metoda dawała poczucie zrozumienia zagadnień. Po kilku dniach warto wrócić do materiału i zrobić krótki test, aby zobaczyć, co naprawdę zostało w głowie. Z takich obserwacji powstaje stopniowo osobisty dziennik, dzięki któremu łatwiej dostrzec, które strategie działają najlepiej.

Najlepsza metoda – zgodna z nami i tematem

Efektywne uczenie nie polega na sztywnym przywiązaniu do jednej techniki. Najważniejsze jest rozpoznanie, które rozwiązania współgrają z nami i z charakterem materiału. Często już podczas pierwszych prób czujemy, że pewna metoda daje poczucie swobody, a inna wyjątkowo nas męczy. Sam temat również wskazuje najlepszą drogę: fakty historyczne układają się najczytelniej na osi czasu, języki obce łatwiej wchodzą do głowy podczas słuchania i powtarzania, a procesy biologiczne czy fizyczne stają się zrozumiałe, gdy zobrazujemy je w formie modeli czy schematów.

Najlepiej widać to na prostych przykładach z codziennej nauki – różne osoby wybierają inne formy, ponieważ to właśnie one współgrają z ich sposobem myślenia i charakterem przyswajanej treści:

• Osoby wrażliwe na metody wizualne lubią zamieniać materiał w mapy myśli, infografiki czy schematy przypominające plansze.
• Ci, którzy najlepiej reagują na dźwięki, chętnie uczą się dzięki nagraniom, rozmowom w parach albo powtarzaniu materiału na głos w różnych miejscach.
• Osoby, które „czują” naukę w ruchu, najczęściej wybierają aktywność: spacerują z krótkimi notatkami, rozrysowują zagadnienia na dużych arkuszach albo odgrywają procesy w formie gestów.
• Studenci odnajdujący się w pracy z tekstem zwykle tworzą własne podsumowania, zapisują pytania do treści albo układają materiał w formie mini-eseju.

Świadome łączenie intuicji z wymaganiami materiału pozwala wybrać rozwiązania, które naprawdę pasują do danej sytuacji. Dzięki temu wiedza zostaje w pamięci na dłużej i staje się narzędziem do praktycznego działania.

Mądrzej, nie dłużej

Efekt nauki nie zależy od liczby godzin spędzonych nad materiałem, lecz od sposobu, w jaki podchodzimy do całego procesu uczenia się. Ważnym sprzymierzeńcem pamięci jest sen – to w jego trakcie mózg porządkuje informacje, a regularny rytm dnia, siedem do ośmiu godzin nocnego odpoczynku oraz krótkie drzemki pomagają zachować jasność myślenia i koncentrację. Równie istotne są przerwy w trakcie pracy, które pozwalają umysłowi się zregenerować. Nawet kilka minut na świeżym powietrzu, rozciąganie czy rozmowa z bliską osobą potrafią przywrócić energię skuteczniej niż długie, nieprzerwane sesje. Duże znaczenie ma też otoczenie – uporządkowana, dobrze oświetlona i wygodna przestrzeń sprzyja skupieniu, a wyraźne oddzielenie miejsca nauki od strefy odpoczynku ułatwia zarówno pełne zaangażowanie, jak i swobodne oderwanie się od obowiązków.

Narzędzia, które odciążają umysł

Uczyć się skutecznie oznacza nie tylko stosować odpowiednie metody, lecz także rozsądnie gospodarować własną energią. Umysł szybciej się męczy, gdy musi stale „przeskakiwać” między obowiązkami naukowymi a codziennymi sprawami organizacyjnymi. Dlatego warto korzystać z prostych narzędzi, które przejmują część zadań i pozwalają odciążyć pamięć roboczą.

• Narzędzia do nauki języków i powtórek – na przykład Quizlet czy Anki – wspierają aktywne uczenie się dzięki metodzie powtórek rozłożonych w czasie (spaced repetition).
• Platformy ułatwiające sprawy formalne – zamiast tracić czas i energię na szukanie kancelarii czy długie telefony, można skorzystać z wyszukiwarki notariuszy Notalot.pl, gdzie szybko porównasz ceny i umówisz wizytę online.
• Aplikacje wspierające koncentrację – Forest lub Tide – pomagają ograniczać rozpraszacze i wprowadzać rytm pracy oparty na technice Pomodoro.
• Aplikacje do zarządzania zadaniami – jak Todoist, Trello czy Notion – pomagają uporządkować plan dnia, ustawiać przypomnienia i dzielić większe projekty na mniejsze kroki.

Dzięki takim rozwiązaniom studenci mogą skupić się na tym, co naprawdę ważne – czyli nauce – a jednocześnie mieć poczucie kontroli nad codziennymi obowiązkami.

Nauka dopasowana do nas

Efektywne uczenie nie sprowadza się do naśladowania innych. Każdy ma własne predyspozycje i przyzwyczajenia, które sprawiają, że pewne sposoby działają, a inne szybko zniechęcają. Chwila refleksji nad tym, jak pracujemy najlepiej, staje się inwestycją, która zwraca się nie tylko na studiach, ale też w późniejszej pracy zawodowej.

Porównywanie się z innymi rodzi presję i prowadzi donikąd – dużo więcej daje zaufanie do własnych obserwacji. Warto więc próbować różnych technik: jedni rozrysowują mapy myśli, inni nagrywają krótkie notatki głosowe, jeszcze inni wolą zamieniać treści w pytania i odpowiedzi. Dobieranie metod do siebie i do konkretnego materiału sprawia, że nauka staje się szybsza, mniej stresująca i po prostu przyjemniejsza. To właśnie w takim podejściu tkwi największa siła – wiedza zostaje w pamięci, a sam proces daje poczucie satysfakcji i sensu.

Źródła:

• https://www.notalot.pl/
• Polskie szkoły 2022 – sondaż Centrum Badania Opinii Społecznej
• How Common Is Belief in the Learning Styles Neuromyth, and Does It Matter? A Pragmatic Systematic Review – Philip M. Newton, Atharva Salvi
• More time at school: Lessons from case studies and research on extended school days – OECD Education Working Papers
• Study smart | American Psychological Association
• Studying 101: Study Smarter Not Harder | The University of North Carolina at Chapel Hill

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.

Autor: Joanna Ważny

Relacja pomiędzy pracownikiem a pracodawcą nie kończy się na podpisaniu umowy i wypłacaniu wynagrodzenia. Choć kwestia wynagrodzenia najczęściej znajduje się w centrum rozmów, przepisy prawa pracy nakładają na pracodawców znacznie szerszy zakres zobowiązań, mają one chronić zdrowie, godność oraz prawa zatrudnionych osób. Świadomość tych regulacji kształtuje partnerską i uczciwą atmosferę w miejscu pracy. Praktyka pokazuje jednak, że codzienność nie zawsze odzwierciedla zapisy ustaw. Cykliczne raporty, między innymi Europejskie Badanie Warunków Pracy (EWCS), opracowane przez Eurofound, ujawniają, że mimo ogólnej satysfakcji z zatrudnienia w krajach europejskich, wiele osób nadal wskazuje na zagrożenia dla bezpieczeństwa, przeciążenie obowiązkami czy trudności z utrzymaniem równowagi między życiem prywatnym a zawodowym. Takie obserwacje pokazują, że samo zatrudnienie nie gwarantuje ochrony ani poszanowania praw pracownika, dopiero skuteczne egzekwowanie przepisów nadaje tym zasadom prawdziwe znaczenie.

Rozpoczęcie relacji zawodowej

Zanim nowo zatrudniona osoba przystąpi do wykonywania codziennych obowiązków, pracodawca powinien podjąć szereg istotnych działań. To one określają formalne oraz organizacyjne ramy zatrudnienia, dzięki czemu pracownik zyskuje poczucie stabilności i jasny obraz przyszłych warunków pracy. Przełożony, realizując z zaangażowaniem początkowe zadania, już na starcie daje do zrozumienia, że zasługuje na zaufanie i troszczy się o dobro zespołu.

Formalności związane z rozpoczęciem pracy

Pierwszym krokiem, który powinien wykonać pracodawca względem nowego pracownika, jest przekazanie mu umowy o pracę. Dokument powinien trafić do rąk zatrudnionej osoby w formie pisemnej najpóźniej w dniu rozpoczęcia obowiązków zawodowych. Umowa musi jednoznacznie określać strony podpisujące, wskazywać jej charakter (np. na okres próbny lub na czas nieokreślony), podawać datę zawarcia oraz warunki wykonywania obowiązków przez pracownika.

Dokument powinien zawierać szczegółowy opis stanowiska, miejsce wykonywania pracy, wysokość wynagrodzenia wraz z wyszczególnieniem jego elementów, wymiar czasu pracy oraz dzień rozpoczęcia zatrudnienia. Precyzyjne zapisy ograniczają możliwość późniejszych sporów między stronami.

Dodatkowo w ciągu 7 dni od rozpoczęcia pracy, pracodawca zobowiązany jest zgłosić nowego pracownika do ubezpieczeń społecznych oraz zdrowotnego w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Niedopełnienie tego obowiązku stanowi poważne naruszenie praw pracownika i może skutkować konsekwencjami prawnymi dla pracodawcyj.

Badania wstępne oraz wprowadzenie do przepisów BHP

Zanim nowo zatrudniona osoba rozpocznie realizację powierzonych zadań, pracodawca kieruje ją na wstępne badania lekarskie. Mają one charakter profilaktyczny i chronią zdrowie osób podejmujących zatrudnienie, lekarz ocenia, czy stan organizmu pozwala na wykonywanie obowiązków na danym stanowisku. Istotne jest, że wszystkie koszty ponosi pracodawca, a wizyty odbywają się w godzinach pracy, przy zachowaniu prawa do wynagrodzenia za ten czas.Badania wykonywane na starcie zatrudnienia stanowią dopiero pierwszy etap. Po kilku latach, w zależności od charakteru obowiązków, pracownik ponownie konsultuje się z lekarzem, by upewnić się, że środowisko pracy nie odbija się negatywnie na zdrowiu.

Zanim pracownik zacznie wykonywać obowiązki, firma równolegle organizuje szkolenie z bezpieczeństwa i higieny pracy. Program zazwyczaj obejmuje moduł ogólny odnoszący się do zasad obowiązujących w całym przedsiębiorstwie oraz moduł stanowiskowy, który koncentruje się na zagrożeniach i procedurach typowych dla danego stanowiska. Koszt szkolenia również pokrywa pracodawca. Dopóki pracownik nie przejdzie zarówno badań, jak i szkolenia, nie może rozpocząć pracy.

Zadania pracodawcy w codziennej praktyce

Po zakończeniu etapu przygotowań i rozpoczęciu właściwych działań odpowiedzialność pracodawcy przybiera znacznie szerszy wymiar, obejmuje wszystkie aspekty codziennego funkcjonowania pracowników w firmie. Od tego momentu troska przełożonego dotyczy nie tylko wynagrodzeń i spraw administracyjnych, lecz również zapewnienia warunków wspierających zdrowie, bezpieczeństwo i rozwój zawodowy. Rzetelne wykonywanie tych zadań świadczy o odpowiedzialnym podejściu firmy i kształtuje relacje w zespole, podnosi poziom zaangażowania i zwiększa efektywność całej organizacji.

Zasady dotyczące pensji i godzin pracy

Do najważniejszych zadań pracodawcy należy terminowa i rzetelna wypłata wynagrodzenia. Środki te powinny trafiać do pracownika co najmniej raz w miesiącu, zawsze w ustalonym z góry dniu. Wypłata nie może być niższa niż ustawowe minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku. Pracodawca prowadzi imienną listę wypłat wraz z innymi świadczeniami związanymi z pracą i udostępnia ją pracownikowi na jego prośbę. Odpowiedzialność obejmuje także prawidłowe rozliczanie dodatków – między innymi za nadgodziny oraz pracę w nocy.

Z wynagrodzeniami nierozerwalnie wiąże się również zagadnienie czasu pracy. Pracodawca odpowiada za przestrzeganie norm określających dopuszczalny wymiar godzin. Zasadniczo dobowy czas pracy nie może przekraczać 8 godzin, a tygodniowy, przeciętnie 40 godzin w systemie pięciodniowym. Dla zapewnienia prawidłowych rozliczeń konieczne jest prowadzenie ewidencji godzin każdego pracownika. Równocześnie zatrudniony ma prawo do odpoczynku – co najmniej 11 godzin nieprzerwanego w ciągu doby oraz przynajmniej 35 godzin w tygodniu.

Dbanie o prawidłowość rozliczeń i zachowanie przepisów dotyczących czasu pracy przynosi korzyści obu stronom umowy. Mimo to sprawozdania Państwowej Inspekcji Pracy od lat pokazują, że nieuczciwe praktyki, zaniżanie wypłat za nadgodziny czy nieprowadzenie rzetelnej ewidencji, wciąż występują wyjątkowo często. Powtarzające się uchybienia wyraźnie pokazują, że organizacja pracy i rozliczenia w licznych zakładach wymagają większej staranności ze strony pracodawców.

Obowiązki dotyczące BHP

Odpowiedzialność za stworzenie bezpiecznego środowiska pracy spoczywa na pracodawcy. To on organizuje procesy w taki sposób, aby nie narażały pracowników na zagrożenia zdrowotne. Niezwykle istotnym elementem w tym obszarze pozostaje regularna analiza ryzyka zawodowego. Każde stanowisko wymaga szczegółowej analizy potencjalnych zagrożeń. Pracownicy powinni otrzymywać rzetelne informacje o możliwych konsekwencjach wykonywanych zadań.Dzięki temu pracownicy mogą podejmować działania w pełni świadomie, co sprzyja zachowaniu zdrowia i zwiększa poczucie bezpieczeństwa.

W przypadku zajęć obarczonych dodatkowymi zagrożeniami, na przykład podczas pracy na wysokościach, z urządzeniami mechanicznymi, substancjami chemicznymi czy w warunkach intensywnego hałasu, pracodawca ma obowiązek wyposażyć zatrudnionych w środki ochrony indywidualnej. Do tego zestawu zaliczają się między innymi kaski, okulary zabezpieczające, rękawice, maski ochronne oraz nauszniki. Ponadto pracownikom należy zapewnić specjalistyczną odzież i odpowiednie obuwie robocze, dopasowane do charakteru danego stanowiska.Wyposażenie musi być utrzymywane w należytym stanie, czyste, sprawne i gotowe do użycia. W razie uszkodzenia lub zużycia sprzęt powinien zostać niezwłocznie wymieniony, a wszystkie koszty z tym związane ponosi pracodawca.

Nie można pominąć kwestii komfortu cieplnego w miejscu pracy. Podczas upałów, gdy temperatura w pomieszczeniach przekracza 28°C, pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikom zimne napoje. Natomiast zimą, przy pracy na zewnątrz w temperaturze niższej niż 10°C należy zapewnić ciepłe napoje i posiłki regeneracyjne. Szczegółowe wytyczne w tym zakresie znalazły się w zmienionym rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które weszło w życie 28 czerwca 2025 roku. Oprócz wymogu utrzymania co najmniej 18°C w pomieszczeniach biurowych wprowadzono także obowiązek sprawdzania, czy nie zostały przekroczone maksymalne dopuszczalne temperatury. Więcej na temat nowych przepisów znajdziesz w artykule: Nowe limity temperatur w pracy – od kiedy?

Rozwój kompetencji i zasady ochrony danych

Odpowiedzialny pracodawca troszczy się zarówno o bezpieczeństwo zatrudnionych, jak i o ich dalszy rozwój. Powinien motywować zespół do zdobywania nowych kompetencji oraz ułatwiać podnoszenie kwalifikacji. Jeśli szkolenie odbywa się z jego inicjatywy albo za jego zgodą, pracownik zyskuje określone udogodnienia. Może otrzymać zwolnienie z części dnia pracy w celu uczestnictwa w zajęciach albo dodatkowe dni wolne przeznaczone na naukę. Szczegółowe warunki udziału w szkoleniu pracodawca zwykle określa w osobnej umowie.

Relacja oparta na wsparciu w rozwoju zawodowym wymaga wzajemnego zaufania, które wiąże się z odpowiedzialnym traktowaniem danych osobowych. Pracodawca ma prawo gromadzić wyłącznie informacje przewidziane w przepisach prawa pracy lub wynikające bezpośrednio z charakteru wykonywanych obowiązków. Nie ma prawa żądać danych wykraczających poza ten zakres. W sytuacji, gdy planuje wykorzystać wizerunek zatrudnionego – na przykład w materiałach promujących firmę, musi wcześniej uzyskać jego wyraźną i dobrowolną zgodę. Każdy pracownik ma prawo sprawdzić, jakie informacje o nim znajdują się w dokumentacji. Może żądać poprawienia nieścisłości, a w określonych sytuacjach także ich usunięcia.

Jak wygląda ostatnia faza zatrudnienia?

Pracownik może odejść z firmy z wielu przyczyn – czasami zmusza go do tego zmiana sytuacji osobistej, innym razem pojawia się potrzeba rozwoju zawodowego albo zwyczajna chęć spróbowania sił w nowym środowisku. Niezależnie od motywów, zakończenie współpracy między stronami nie sprowadza się wyłącznie do formalności. To ważny etap stosunku pracy, który przepisy prawa opisują szczegółowo. Dla osoby zatrudnionej oznacza to, że dostaje pełny zestaw dokumentów potrzebnych do kolejnych etapów kariery zawodowej oraz ewentualnej rejestracji w urzędach. Pracodawca w tym czasie musi podjąć dodatkowe działania i dopilnować, żeby wszystkie procedury przebiegły terminowo oraz zgodnie z przepisami.

Przebieg rozwiązania umowy o pracę

Rozstanie z pracodawcą powinno przebiegać zgodnie z regulacjami zawartymi w Kodeksie pracy. Niezależnie od tego, kto inicjuje rozwiązanie umowy, obowiązuje ustawowy okres wypowiedzenia, którego długość zależy od przepracowanego czasu:

• 2 tygodnie – przy zatrudnieniu krótszym niż pół roku,
• 1 miesiąc – przy pracy trwającej minimum 6 miesięcy,
• 3 miesiące – gdy pracownik pozostawał w firmie przez co najmniej 3 lata.

Jeśli inicjatywa zakończenia stosunku pracy należy do pracownika, konieczne jest złożenie wypowiedzenia na piśmie. W takiej sytuacji pracownik nie musi wskazywać powodu odejścia, wystarczy zachowanie przewidzianej formy i terminów. Inaczej przebiega procedura, gdy decyzję o rozwiązaniu umowy podejmuje pracodawca. W przypadku umów na czas nieokreślony pracodawca ma dodatkowe obowiązki. Dokument wypowiedzenia powinien wskazywać precyzyjną, zgodną z prawem przyczynę. Ogólnikowe lub fałszywe uzasadnienia nie są skuteczne. W przedsiębiorstwach działających ze związkami zawodowymi, pracodawca powinien przed podjęciem ostatecznej decyzji przedstawić zamiar rozwiązania umowy organizacji związkowej i przeprowadzić z nią konsultację.

Przepisy przewidują również szczególną ochronę dla wybranych grup pracowników. Zalicza się do nich:

• kobiety w ciąży,
• osoby korzystające z urlopów macierzyńskich, ojcowskich oraz rodzicielskich,
• pracownicy, którym do emerytury pozostał czas objęty ochroną prawną.
  
  

Świadectwo pracy i kwestie finansowe

W dniu rozwiązania umowy o pracę pracodawca ma obowiązek natychmiast przekazać pracownikowi świadectwo pracy. Dokument należy wręczyć najpóźniej w ostatnim dniu wykonywania obowiązków, niezależnie od trybu rozwiązania stosunku pracy. Zawiera on szczegółowe dane dotyczące całego okresu zatrudnienia, między innymi informacje o zajmowanych stanowiskach, trybie rozwiązania umowy oraz liczbie dni urlopu wykorzystanych w trakcie pracy. Pracodawca nie ma prawa uzależniać wydania świadectwa od zwrotu sprzętu, przekazania dokumentów czy spełnienia wewnętrznych procedur. Dokument wręcza się zazwyczaj osobiście, a gdy nie jest to możliwe, pracodawca ma obowiązek przesłać go pocztą.

Odejście z firmy oznacza również obowiązek rozliczenia wszystkich należności wobec pracownika. W dniu zakończenia współpracy pracownik powinien otrzymać zaległe wynagrodzenie oraz świadczenia przewidziane w kodeksie pracy. Należy do nich między innymi ekwiwalent za urlop niewykorzystany w trakcie zatrudnienia. W określonych sytuacjach, szczególnie przy rozwiązaniu umowy z powodów niezależnych od pracownika – przysługuje odprawa, której wysokość zależy od długości zatrudnienia.

Podsumowanie

Prawo pracy nie ogranicza się jedynie do suchego katalogu norm – to również swoisty przewodnik, który wyznacza ramy współdziałania między zatrudnionym a zatrudniającym. Chociaż przepisy w wielu przypadkach dokładnie określają zakres obowiązków, w praktyce nie zawsze są one realizowane. Przyczyny bywają różne: brak wiedzy, nieuwaga, czasem zwykłe przeoczenie. Trzeba jednak pamiętać, że także pracownik odpowiada za przestrzeganie określonych zasad, a ich uporczywe lekceważenie lub poważne naruszenie prowadzi do konsekwencji przewidzianych w regulacjach, o czym szerzej opowiada artykuł: Kary porządkowe dla pracowników – kiedy i za co mogą być stosowane? Znajomość podstawowych regulacji ułatwia nie tylko rozwiązywanie sporów, ale także poruszanie się w codziennych realiach zawodowych, które z pozoru są oczywiste.

Świadomość tego, jakie prawa przysługują w miejscu pracy, sprawia, że łatwiej zachować spokój wobec nieprawidłowości, zadawać pytania oraz podejmować decyzje w oparciu o jasno określone zasady, a nie na domysłach. W przypadku wątpliwości nie zawsze trzeba sięgać po konfrontację, często wystarczy odwołanie się do odpowiedniego przepisu albo rozmowa z osobą dobrze znającą przepisy. Nawet elementarna orientacja w prawach pracownika wzmacnia pewność siebie i pozwala lepiej zatroszczyć się o kwestie, które w codziennym biegu zawodowych spraw mogą łatwo zostać przeoczone.

Źródła:

• Darmowy program do rozliczenia PIT – https://www.podatnik.info/
• Europejskie Badanie Warunków Pracy (European Working Conditions Surveys EWCS, EWCS) – Eurofound
• Sprawozdania z działalności – Państwowa Inspekcja Pracy
• Kodeks pracy
• Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 30.05.1996 r. w sprawie badań lekarskich pracowników zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy

Jeszcze jakiś czas temu załatwianie spraw w urzędzie oznaczało długie oczekiwanie w kolejkach, stertę papierologii  i odległe terminy wizyt. Formalności zajmowały sporo czasu, co powodowało narastającą frustrację. Obecnie wystarczy kilka kliknięć, aby złożyć wniosek, umówić wizytę, czy sprawdzić status sprawy. Cyfryzacja urzędów zmieniła życie obywateli sprawiając, że to, co kiedyś zajmowało tygodnie, można dziś załatwić w jedno popołudnie. Świat cyfrowych urzędów stoi otworem szczególnie przed studentami prawa i administracji, bo to właśnie oni będą w przyszłości świadczyć elektroniczne usługi i pracować w oparciu o platformy online.

Państwo cyfrowe – fundament jutra

Cyfryzacja administracji to nie kolejny trend, lecz szereg kroków, które zaczęły kształtować naszą rzeczywistość. Obecnie większość z nas nie wyobraża sobie załatwiania wszystkich bieżących spraw urzędowych osobiście, czekając w kolejce do okienka. Profil Zaufany, platforma ePUAP czy system e-doręczeń usprawniły ten proces i nauczyły nas, by oczekiwać od urzędów prostych i przejrzystych rozwiązań. Dziś coraz więcej osób rezygnuje z noszenia przy sobie fizycznej wersji dowodu osobistego i korzysta z jego cyfrowego odpowiednika.

Takie zmiany mają ogromny wpływ na usprawnienie działania sektora administracji. Urzędy zyskały narzędzia, które pozwalają archiwizować i przechowywać dane bez konieczności przeszukiwania teczek. Wiadomości elektroniczne zostawiają ślad, a więc relacja między obywatelami a państwem staje się bardziej przejrzysta. Sądy również otworzyły się na technologiczny postęp – cyfrowe akta spraw, elektroniczne powiadomienia i możliwość składania pozwów online to już codzienność. Pracownicy wymiaru sprawiedliwości mają szybszy dostęp do dokumentacji i śledzenia toku postępowania, co dla studentów oznacza, że ich przyszła praktyka zawodowa będzie nieodłącznie powiązana z elektronicznymi platformami a biegłość w obsłudze narzędzi cyfrowych będzie równie ważna, co znajomość przepisów.

Trzeba pamiętać, że cyfryzacja to globalny proces. Od służby zdrowia, przez bankowość i finanse, aż po zarządzanie i administrację – aplikacje, platformy i technologie, które kiedyś były przyjemnym dodatkiem do wykonywanej pracy, dziś tworzą jej podstawy. To właśnie umiejętność poruszania się po tym środowisku decyduje o przyszłej pozycji zawodowej i atrakcyjności na rynku pracy.

Kompetencje, które dają przewagę

Dzisiaj znajomość kodeksów prawnych czy wiedza z podręczników nie wystarczy, aby zapewnić sobie sukces w znalezieniu upragnionej posady. W ostatnich latach urzędy, placówki publiczne i kancelarie przeszły ogromną transformację technologiczną a od specjalistów oczekują nowych umiejętności. Oto kompetencje, które zapewniają studentom prawa i administracji przewagę na rynku pracy:

• obsługa systemów urzędowych – biegłość w korzystaniu z narzędzi takich jak Profil Zaufany, ePUAP pozwala na sprawne załatwienie formalności. To umiejętność będąca standardem w administracji.
• analizowanie danych – praca coraz częściej opiera się na czytaniu raportów, tabel i baz danych na stronach z przetargami.Trafna interpretacja informacji to atut, który pozwala podejmować lepsze decyzje i przewidywać kierunek zmian rynkowych.
• podstawy bezpieczeństwa w sieci – świadomość zagrożeń związanych z ochroną danych osobowych i cyberbezpieczeństwem jest bardzo ważna. Każdy pracownik urzędu czy kancelarii musi potrafić chronić poufne informacje i minimalizować ryzyko wycieku danych.
• komunikacja cyfrowa – coraz częściej kontakt z klientami i instytucjami odbywa się drogą elektroniczną, dlatego należy formułować wiadomości w zrozumiały, przejrzysty sposób.
• szybkie przyswajanie wiedzy – postęp technologiczny sprawia, że stale pojawiają się nowe systemy i aktualizacje oprogramowania. Umiejętność uczenia się pozwala nadążać za zmianami i działać efektywnie.

Wiele uczelni umożliwia studentom zdobycie powyższych kompetencji poprzez połączenie nauki teoretycznej z praktyką. Coraz częściej w programach studiów pojawiają się zajęcia poświęcone wykorzystaniu narzędzi cyfrowych, kursy z obsługi systemów lub projekty i zadania wymagające poruszania się po platformach online. To dobra okazja, aby stopniowo oswajać się z nowymi technologiami i zyskać przewagę w przyszłej pracy.

Cyfrowe narzędzia – przyszłość w rękach studentów

Jeszcze jakiś czas temu podstawą pracy instytucji publicznych były segregatory, zeszyty pełne notatek i papierowe teczki. Dziś zastąpiły je rozwiązania cyfrowe, które zwiększają  efektywność wykonywanych zadań. Administracja i kancelarie sięgają po narzędzia online, aby kontakt obywatela z urzędem był wygodniejszy i pozwolił obu stronom oszczędzić czas. Wiele z tych systemów jest dostępnych dla studentów i można korzystać z nich już w trakcie nauki, aby oswoić się z rzeczywistością, która wkrótce stanie się stałym elementem ich pracy.

Profil zaufany, e-podpis, ePUAP i e-doręczenia to narzędzia pozwalające złożyć wniosek, podpisać dokumenty czy odebrać pisma urzędowe bez wyjścia z domu. Ich obsługa jest intuicyjna i pozwala operować dokumentami tożsamości i sprawdzić ich ważność przy pomocy ekranu. Kolejną ważną grupą są systemy do obsługi wniosków, dzięki którym pracownicy mogą szybciej rejestrować i zarządzać sprawami, a obywatele mogą sprawdzić status swojego wniosku. Dla studentów prawa i administracji znajomość tych platform pozwala zrozumieć, jak funkcjonuje urząd. Równie istotne są platformy przetargowe i bazy zleceń online, gdzie administracja spotyka się z biznesem. Na tych stronach instytucje ogłaszają czego potrzebują – od remontu budynku, po budowę drogi – a firmy mogą składać swoje propozycje i konkurować o realizację. Obecność takich portali pozwala zobaczyć, jak w praktyce wyglądają współczesne przetargi, analizować ogłoszenia i śledzić procedury. Jeśli chcesz lepiej zrozumieć różnice między zapytaniem ofertowym a przetargiem, warto zajrzeć do tego opracowania: Zapytanie ofertowe a przetarg – różnice. To wiedza, która przydaje się zarówno studentom, jak i przyszłym pracownikom administracji publicznej.

Szanse kontra wyzwania, czyli cyfryzacja pod lupą

Cyfryzacja instytucji bez wątpienia sprawiła, że sposób komunikacji i funkcjonowania państwa zmienił się na lepsze. Jednak każdy postęp technologiczny niesie za sobą pewne ryzyka, których świadomość powinni mieć zarówno obywatele, jak i przyszli prawnicy oraz urzędnicy.

Szanse

Jedną z najważniejszych korzyści jest szybkość, z jaką można załatwić sprawy. Zamiast ciągnąć się tygodniami, procesy można zamknąć w przeciągu jednego dnia. Równie istotna jest przejrzystość i łatwość porządkowania dokumentów – ślady cyfrowe pozwalają monitorować postępy danej sprawy na bieżąco minimalizując ryzyko zagubienia ważnych akt. Kolejną zaletą jest archiwizacja online, dzięki czemu zbędne jest przeszukiwanie stosów papierów i zakurzonych teczek. Dostęp do danych z poziomu komputera pozwala urzędnikom szybciej reagować na potrzeby obywateli i sprawnie zarządzać zasobami państwa.

Zagrożenia

W czasach, w których wrażliwe dane przechowywane są online, instytucje publiczne są narażone na nadużycia i wycieki. Cyberataki zdarzają się często i bez odpowiedniej wiedzy, jak im przeciwdziałać, można narazić urząd czy kancelarię na utratę ważnych informacji i zagrożenie prywatności obywateli. Operowanie danymi to duża odpowiedzialność i trzeba wiedzieć jak minimalizować ryzyko zagrożeń. Podstawową zasadą jest ochrona haseł – nie udostępnianie ich, unikanie korzystania z niezabezpieczonych stron i klikania podejrzanych linków. Wyzwaniem dla cyfryzacji urzędów pozostaje bariera pokoleniowa. Młodsze pokolenie korzystające z internetu na co dzień, intuicyjnie odnajduje się w cyfrowych systemach. Dla starszych osób utworzenie profilu zaufanego czy zalogowanie na ePUAP może być prawdziwym wyzwaniem. Na szczęście coraz więcej instytucji decyduje się na organizowanie kursów i szkoleń, które tłumaczą w przystępny sposób działanie takich platform osobom w każdym wieku.

Studenci muszą mieć na uwadze zarówno korzyści jak i ryzyka cyfryzacji. Przyszli prawnicy i urzędnicy będą odpowiadać nie tylko za obsługę narzędzi cyfrowych, ale też ochronę danych, przejrzystą komunikację dostosowaną do różnych grup ludzi i zapobieganie cyberatakom. Świadomość w tym temacie buduje poczucie odpowiedzialności – cyfryzacja to nie tylko usprawnienie, ale też kwestie etyczne i konsekwencje podejmowanych działań. Umiejętność dostrzegania szans i zagrożeń staje się dziś jedną z najważniejszych kompetencji, która w przyszłości wpłynie na jakość pracy i poczucie bezpieczeństwa obywateli.

 Co możesz zrobić jeszcze na studiach?

Postęp technologiczny następuje z dnia na dzień, dlatego warto zainteresować się nim już teraz, aby iść z duchem czasu, oswoić się z nową rzeczywistością i przygotować się na dynamiczne zmiany na rynku pracy. Oto, co można zrobić będąc jeszcze na studiach:

• Korzystanie z narzędzi cyfrowych – mObywatel, Profil Zaufany i system e-doręczeń to podstawowe narzędzia do zarządzania obiegiem dokumentów. Student może korzystać z nich w codziennych sytuacjach – okazaniu legitymacji przy zakupie biletu na tramwaj, czy pobraniu zaświadczenia na praktyki. To pozwala zrozumieć, jak wygląda komunikacja między urzędem a obywatelami.

• Obserwacja stron ze zleceniami online – w internecie działają portale gromadzące ogłoszenia o inwestycjach i usługach realizowanych przez instytucje publiczne. Każdy student może sprawdzić, jakie przetargi i zlecenia ogłaszane są w jego mieście. To lekcja, która pozwala w praktyce zobaczyć jak procedury i decyzje administracyjne wpływają na projekty i rozwój państwa. 

• Kursy i szkolenia z zakresu nowych technologii – wiele uczelni i specjalistycznych stron internetowych oferuje szkolenia online z obsługi narzędzi cyfrowych, pracy w chmurze, cyberbezpieczeństwa czy zastosowania Ai w administracji. To wiedza, którą warto nabyć, aby uniknąć błędów ,,początkującego” i wyróżnić się na rynku pracy.

• Udział w projektach badawczych i inicjatywach publicznych – instytucje samorządowe, ministerstwa i organizacje często organizują wydarzenia podczas których zapraszają studentów do współtworzenia rozwiązań dla urzędów i placówek publicznych. To okazja do zdobycia doświadczenia i nawiązania kontaktów, które mogą otworzyć drzwi do przyszłej kariery.

Dzięki takim aktywnościom studenci wiążący swoją przyszłość z pracą w sektorach administracji i prawa mogą zdobyć praktyczną wiedzę i doświadczenie, które pozwoli im odnaleźć się w świecie postępu technologii i cyfrowych rozwiązań.

Podsumowanie

Cyfryzacja nie jest już wyłącznie hasłem kojarzonym z mediami społecznościowymi i technologicznymi nowinkami. To nowa codzienność, która na stałe wpisała się w strukturę urzędów, sądów i publicznych instytucji kształtując sposób komunikacji z obywatelami. Dla studentów administracji i prawa to wyzwanie, ale też szansa na stanie się pierwszym pokoleniem cyfrowych profesjonalistów, łączących wiedzę na temat prawa i struktur państwa z kompetencjami online. To właśnie od ich wiedzy i umiejętności dostosowania do postępujących zmian zależeć będzie, jak rozwinie się państwo jutra.

Źródła:

• https://www.gov.pl/web/profilzaufany
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Cyberbezpiecze%C5%84stwo
• https://www.oferent.com.pl/
• https://zpe.gov.pl/a/praca-w-chmurze-cyfrowej/D1BkhF68S

Artykuł przygotowany z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny

Z raportu Skok w dorosłość przygotowanego przez Politechnikę Wrocławską wynika, że 31,5% młodych osób biorących udział w ankiecie nie potrafiło określić, czy rozpocznie studia. Tak wysoki odsetek niezdecydowanych pokazuje, jak wymagającym zadaniem jest wybór dalszej ścieżki kształcenia. To decyzja, która może w dużej mierze zaważyć na przyszłej karierze, a jej waga dodatkowo rośnie w warunkach rynku pracy zmieniającego się niemal z roku na rok. Dzisiaj nie wystarczy kierować się wyłącznie pasją, popularnością zawodu czy radami bliskich. Trzeba spojrzeć w przyszłość i zastanowić się, jakich umiejętności będą wymagać pracodawcy za kilka lat i rozwijać te, które pozostaną potrzebne mimo zmian gospodarczych i technologicznych. Nie chodzi o rezygnację z własnych zainteresowań, lecz o takie ich ukierunkowanie, aby wspierały rozwój w sektorach, które dziś szczególnie się rozwijają. Wybór wymaga przemyślenia i elastyczności, a także świadomości, że studia są początkiem, a nie końcem drogi zawodowej.

Nowe technologie i starzejące się społeczeństwo – kto będzie najbardziej poszukiwany?

Decyzję o studiach coraz częściej poprzedza sprawdzanie prognoz zatrudnienia i obserwacja, jak zmieniają się potrzeby rynku. Postęp w obszarze nowych technologii oraz rosnąca presja ekologiczna powodują, że coraz większą rolę odgrywają zawody zapewniające pewne miejsce na rynku. Do takich obszarów należą sztuczna inteligencja, data science, cyberbezpieczeństwo i biotechnologia – branże nadające ton współczesnej gospodarce. Jednocześnie starzenie się społeczeństwa powoduje wzrost zapotrzebowania na osoby pracujące w ochronie zdrowia. Obok lekarzy, pielęgniarek czy fizjoterapeutów coraz częściej potrzebni są specjaliści związani z telemedycyną, geriatrią i wsparciem psychologicznym.

Według Barometru Zawodów problem braków kadrowych nie ogranicza się do pojedynczych sektorów – dotyczy większości regionów i gałęzi gospodarki. Wysokie zapotrzebowanie dotyczy zwłaszcza informatyków zajmujących się bezpieczeństwem systemów oraz ochroną sieci przed coraz bardziej wyrafinowanymi atakami. Równolegle rośnie rola analityków danych, którzy potrafią zamieniać skomplikowane zestawy informacji w praktyczne rekomendacje biznesowe. Ich kompetencje są potrzebne nie tylko w branżach cyfrowych, ale też w marketingu, bankowości, logistyce czy przemyśle ciężkim. Obserwujemy także silny zwrot w stronę ekologii. Coraz większe znaczenie zyskują inżynierowie budownictwa wdrażający energooszczędne technologie, modernizujący istniejące konstrukcje i dostosowujący je do współczesnych wymagań środowiskowych. Takie specjalizacje będą jednymi z najbardziej poszukiwanych w nadchodzących latach. Zrozumienie tych procesów pozwala patrzeć na wybór studiów nie tylko jako na decyzję edukacyjną, ale też jako na inwestycję w stabilną przyszłość zawodową.

AI i przyszłość zawodów

Jednym z głównych czynników kształtujących dzisiejszy rynek jest szybki rozwój sztucznej inteligencji i automatyzacji. Coraz więcej zadań opartych na powtarzalnych schematach może być wykonywanych przez algorytmy lub wyspecjalizowane maszyny. Nie musi to jednak prowadzić do wzrostu bezrobocia – wymaga raczej zmiany spojrzenia na rolę człowieka w pracy. Zamiast traktować technologię jak konkurenta, warto myśleć o niej jak o narzędziu, które można twórczo wykorzystać.

Wybierając kierunek studiów, koniecznie sprawdź, czy rozwija on kompetencje trudne do zastąpienia przez systemy cyfrowe. Przykładowo, w prawie coraz częściej liczy się dziś znajomość zagadnień związanych z ochroną danych, tworzeniem polityk prywatności zgodnych z RODO czy interpretacją regulacji dotyczących treści generowanych przez sztuczną inteligencję. Podobnie jest z kierunkami, które na pierwszy rzut oka nie mają wiele wspólnego z technologią. W dietetyce coraz częściej wykorzystuje się analizy danych żywieniowych i aplikacje wspierające monitorowanie zdrowia. Z kolei w zarządzaniu pojawiają się systemy oparte na sztucznej inteligencji, które pomagają planować procesy i przewidywać trendy rynkowe. Łączenie takich dziedzin z nowoczesnymi narzędziami poszerza perspektywy zawodowe i zwiększa konkurencyjność absolwentów.

Umiejętności, które nadają pracy ludzki wymiar

Choć coraz więcej czynności obliczeniowych i analitycznych przejmują algorytmy, wciąż na pierwszym planie pozostają zdolności wynikające z kontaktu z ludźmi i życiowego doświadczenia. Kierunek studiów nie ma tu większego znaczenia – o powodzeniu w pracy często decyduje umiejętność elastycznego myślenia, jasnego wyrażania swoich opinii i szybkiego odnajdywania się w nowych sytuacjach.

Do kompetencji szczególnie cenionych w miejscu pracy należą m.in.:

• świadomość cyfrowa – obejmuje nie tylko obsługę narzędzi, ale także rozumienie ich działania, podstawy programowania i pracę z danymi;
• umiejętność współpracy – otwartość na odmienne spojrzenia, zdolność budowania zaufania i szukania kompromisów;
• inteligencja emocjonalna – empatia, uważność na emocje innych i tworzenie atmosfery sprzyjającej współdziałaniu;
• kreatywność – szukanie nowych sposobów rozwiązywania problemów i nieszablonowe podejście do wyzwań.

Okres studiów daje wiele okazji, aby takie zdolności ćwiczyć – podczas pracy nad projektami zespołowymi, wystąpień publicznych, praktyk zawodowych czy wymian zagranicznych. Dzięki temu studenci uczą się samodzielności, wzmacniają umiejętność współpracy i lepiej przygotowują się do pracy w różnorodnym otoczeniu zawodowym i kulturowym.

Lifelong learning w praktyce

Współczesny rynek pracy rozwija się w takim tempie, że wiedza zdobyta podczas studiów szybko może stracić swoją aktualność. Dyplom nie zamyka więc edukacji, lecz otwiera okres, w którym dalsze uczenie się staje się warunkiem utrzymania atrakcyjnej pozycji zawodowej. Oznacza to, że pracownik powinien systematycznie odświeżać informacje, poszerzać umiejętności i korzystać z narzędzi pojawiających się wraz z postępem technologicznym. Tak rozumiany lifelong learning naturalnie wpisuje się w codzienność zawodową i ułatwia utrzymanie konkurencyjności.

Aby uczenie się miało sens, potrzebna jest otwartość – umiejętność dostrzegania problemów z innej strony, porzucania nieskutecznych przyzwyczajeń i próbowania nowych dróg. Im szybciej pojawi się świadomość, że rozwój trwa także po studiach, tym łatwiej kolejne decyzje zawodowe będą wynikały z własnych aspiracji, a nie z presji otoczenia.

Jak ocenić potencjał rozwoju wybranego kierunku studiów?

Pierwsze wrażenie bywa mylące – sama nazwa kierunku niewiele mówi o tym, czego faktycznie będzie się można nauczyć. Dużo więcej podpowiada program studiów i stosowane metody pracy.

Dobrym pomysłem na początek poszukiwań jest przejrzenie sylabusów dostępnych na stronach uczelni. To właśnie tam widać, że dwa kierunki o podobnej nazwie mogą znacząco różnić się liczbą zajęć praktycznych, zakresem tematów czy stopniem swobody w planowaniu indywidualnej ścieżki. Gdy już znamy ogólną strukturę programu, warto sprawdzić, czy konkretne przedmioty dają przestrzeń na samodzielne projekty, współpracę w grupie, dyskusje czy rozwijanie własnych pomysłów.

Równie istotne jest to, czy uczelnia umożliwia łączenie przedmiotów z różnych dziedzin. Dzięki takiej elastyczności studenci mogą budować profil kompetencji lepiej dopasowany do oczekiwań rynku. Dobrym przykładem jest logistyk, który wybiera dodatkowe zajęcia z  automatyzacji procesów, dzięki czemu potrafi sprawniej zarządzać łańcuchami dostaw. Podobnie student bezpieczeństwa narodowego, rozszerzający wiedzę o analizę danych i cyberbezpieczeństwo, zyskuje lepsze przygotowanie do oceny zagrożeń w sieci.

Jeśli nadal szukasz odpowiedzi, jak wybrać odpowiednie studia, zajrzyj do artykułu:Jakie studia wybrać?

Balans między perspektywami zatrudnienia a własnymi priorytetami

Kiedy już wiadomo, które obszary zawodowe mają najlepsze perspektywy i jakie umiejętności będą cenione w nadchodzących latach, trzeba zestawić te informacje z własnymi predyspozycjami i zainteresowaniami. Brak równowagi między oczekiwaniami rynku a osobistymi celami może prowadzić do dysonansu poznawczego. Jeśli decyzja opiera się wyłącznie na pasji, bez refleksji nad możliwościami zatrudnienia, może pojawić się trudność w znalezieniu pracy. Z drugiej strony wybór kierunku tylko na podstawie prognoz rynkowych, bez uwzględnienia osobistych potrzeb, zazwyczaj skutkuje poczuciem wypalenia.

Najlepsze rezultaty przynosi szukanie wspólnej przestrzeni, w której spotykają się naturalne zdolności, autentyczne zainteresowania i realne potrzeby gospodarki. Taki proces wymaga szczerości wobec siebie i otwartości na mniej oczywiste rozwiązania. Niekiedy wystarczy niewielka modyfikacja wybranego kierunku lub uzupełnienie go o dodatkowe kompetencje, aby rozwijać karierę w sposób, który daje satysfakcję i poczucie sensu.

Punkt wyjścia – zacznij od siebie

Decyzję o studiach warto poprzedzić chwilą spokojnej refleksji. Zamiast od razu przeglądać oferty uczelni, lepiej przejść przez kilka kroków, które pomagają odkryć mocne strony i oczekiwania wobec przyszłej pracy:

• Przeanalizuj, które zajęcia sprawiają satysfakcję. Zwracaj uwagę na codzienne sytuacje, wybory i reakcje – często wskazują obszary, w których ujawniają się mocne strony.
• Sprawdź, w jakim stylu pracy czujesz się lepiej. Spróbuj ocenić, czy większą motywację daje współpraca w zespole, czy indywidualne zadania wymagające analitycznego podejścia.
• Przeanalizuj wyniki testów predyspozycji zawodowych. Możesz je znaleźć w poradniach psychologiczno-pedagogicznych i biurach karier, a ich rezultaty często inspirują do nowych przemyśleń.
• Określ własne priorytety wobec pracy. Dla jednych najważniejsza będzie stabilność finansowa, dla innych możliwość twórczego działania, elastyczność czasu albo satysfakcja z pomagania innym.

Połączenie takiej autorefleksji z obserwacją trendów rynkowych pozwala dokonać trafniejszego wyboru kierunku studiów i przygotować się do przyszłej kariery.

Przyszłość zawodowa jako proces

Decyzja o studiach to ważny moment, ale nie powinna być traktowana jak ostateczne rozstrzygnięcie. To raczej wprowadzenie do dłuższej drogi, podczas której wiedza i umiejętności zmieniają się wraz z nowymi doświadczeniami. Kierunek wybrany na początku może się okazać bazą do późniejszych specjalizacji albo punktem wyjścia do zupełnie innych obszarów.

Budowanie kariery przypomina układanie mozaiki z wielu elementów: doświadczeń zdobywanych na praktykach i stażach, projektów realizowanych samodzielnie lub zespołowo, kontaktów nawiązywanych w środowisku akademickim i zawodowym. Z biegiem czasu to właśnie konsekwentne zbieranie i łączenie takich elementów pozwala stworzyć drogę zawodową dopasowaną do osobistych ambicji i realiów rynku.

Źródła:

• CosinusYoung
• Jak wybrać „dobry” kierunek studiów – Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi
• Jakie studia wybrać, jeśli interesujesz się nowoczesnymi technologiami? – Akademia Łukasiewicza
• Your guide to choosing the best college major for you – University of Cincinnati
• 23 Best Business Majors for the Future Job Market – University of the Potomac

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Maja Midor

Studia informatyczne od lat cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem. Według danych Ministerstwa Edukacji i Nauki z rekrutacji na rok 2023/2024, kierunek ten przyciągnął ponad 43 tysiące kandydatów – najwięcej spośród wszystkich dostępnych. Tak imponująca liczba chętnych ma jednak swoją cenę. Choć firmy technologiczne nadal szukają nowych pracowników, to obszar ofert juniorskich staje się coraz bardziej nasycony. Absolwenci opuszczają uczelnie z podobnymi umiejętnościami, przez co ich droga do pierwszej pracy wydłuża się i komplikuje. W tym gronie najlepiej radzą sobie ci, którzy już na starcie decydują się pójść mniej oczywistą drogą.

Czym jest nisza w świecie technologii?

Nisza w branży IT oznacza ściśle określony fragment rynku albo konkretne zagadnienia technologiczne, które nie cieszą się tak dużym zainteresowaniem, choć zapotrzebowanie na specjalistów stale rośnie. Zamiast ogólnie rozumianego kodowania, można skoncentrować się np. na systemach wspierających logistykę, tworzeniu oprogramowania dla gabinetów lekarskich lub automatyzacji procesów w energetyce. Takie zawężenie tematu pozwala wejść w obszary, do których dostęp mają tylko nieliczni.

W momencie gdy umiejętność programowania staje się niemal standardem, wartością stają się zdolności połączone z wiedzą domenową. Pracodawcy poszukują osób, które nie tylko piszą poprawny kod, ale też rozumieją złożony kontekst działania i potrafią odpowiadać na mniej typowe potrzeby.

Zawężenie specjalizacji – dlaczego się opłaca?

Skupienie się na konkretnej dziedzinie technologii pozwala łatwiej poruszać się po rynku pracy i szybciej rozwijać swoje umiejętności. Taka decyzja przynosi kilka ważnych korzyści, które mogą wpłynąć na całą ścieżkę zawodową:

• Mniej kandydatów na jedno miejsce. Tam, gdzie brakuje ekspertów, łatwiej dostać zaproszenie na rozmowę i szybciej znaleźć ciekawe oferty. Firmy poszukują osób z nietypowymi kompetencjami.
• Lepsze zarobki. Znajomość unikalnych technologii często przekłada się na wyższe stawki. Osoby, które potrafią rozwiązywać konkretne problemy, są dla pracodawców warte większej inwestycji.
• Szybszy rozwój. Jasno obrany kierunek pozwala precyzyjnie planować naukę, zdobywać trafne doświadczenia i efektywniej budować kolejne poziomy wiedzy. W dłuższej perspektywie to droga do pozycji eksperta.
• Większe zaangażowanie. Jeśli praca dotyczy tematów, które Cię interesują, codzienne zadania stają się ciekawsze i dają więcej motywacji.
• Rozpoznawalność w branży. Specjaliści o wyraźnym profilu częściej otrzymują zaproszenia na wydarzenia branżowe, prowadzą warsztaty lub angażują się w mentoring.

Gdzie można znaleźć mniej oczywiste kierunki?

Nowe technologie nie tworzą jednorodnej całości. To dynamicznie zmieniająca się struktura, w której bez przerwy pojawiają się nowe potrzeby i specjalizacje. Od skutecznego zarządzania danymi, przez ochronę prywatności użytkowników, po tworzenie intuicyjnych interfejsów – wszędzie tam, gdzie łączą się różne dziedziny i wymagana jest otwarta głowa, rośnie zapotrzebowanie na ludzi o szerokich kompetencjach.

Zaawansowane wdrożenia w kreatorach stron

Wśród studentów wciąż panuje przekonanie, że narzędzia do tworzenia stron – Webflow, Wix, Squarespace – nadają się tylko do prostych projektów. W praktyce wygląda to zupełnie inaczej. Wokół tych platform powstała rozbudowana sieć usług, w której najważniejsze staje się nie stworzenie strony, ale jej integracja z innymi systemami i dalsze rozwijanie.

Osoby pracujące z tymi narzędziami traktują je jako bazę, którą można modyfikować i łączyć z zewnętrznymi rozwiązaniami. Przykładami mogą być automatyczne połączenia z systemami rezerwacji, integracja formularzy z CRM-em czy synchronizacja stanów magazynowych z katalogiem produktów. W tej przestrzeni często pojawiają się narzędzia no-code i low-code, takie jak Make lub Zapier – a więc rozwiązania, które wymagają precyzyjnego myślenia, znajomości logiki procesów i podstawowej wiedzy programistycznej.

To propozycja dla osób, które potrafią łączyć technologię z rozumieniem działania firm i potrzeb marketingu. Tacy specjaliści funkcjonują na styku wielu obszarów – i potrafią skutecznie współpracować z zespołami z różnych działów.

Szybkość stron internetowych

W internecie każda sekunda ma znaczenie. Jak pokazuje raport „Wpływ szybkości stron WWW na zachowania internautów”, aż 45% użytkowników rezygnuje z zakupów lub dalszego korzystania ze strony, jeśli ta działa zbyt wolno. Strona, która ładuje się długo, wygląda na niedopracowaną, co negatywnie odbija się na wiarygodności marki i zaufaniu do niej.

Z tych wyzwań wyrosła nowa dziedzina – inżynieria wydajności stron. To obszar, w którym precyzja i umiejętność analizy są równie ważne jak znajomość technologii. Zadaniem specjalistów z tego obszaru jest namierzenie źródła spowolnień i poprawienie działania strony bez naruszania jej funkcjonalności.

Kluczową rolę odgrywa tu profilowanie, czyli szczegółowe badanie, co dzieje się od momentu wysłania zapytania do serwera aż po pełne załadowanie witryny w przeglądarce. Praca ta dotyczy zarówno front-endu (optymalizacja kodu, kompresja grafik, ładowanie czcionek), jak i zaplecza serwerowego (szybkość zapytań, obsługa bazy danych). Znaczenie ma też infrastruktura – odpowiednio dobrany hosting, właściwie skonfigurowany CDN i cache potrafią zauważalnie skrócić czas ładowania.

Wszystkie działania w tej dziedzinie prowadzą do poprawy Core Web Vitals – z naciskiem na stabilność wizualną (CLS), która ma realny wpływ na odbiór strony. Praca nad wydajnością przynosi efekty bardzo szybko – użytkownicy reagują pozytywnie, a firma zyskuje na konwersji i reputacji.

XR w praktyce

Przez wiele lat wirtualna (VR), rozszerzona (AR) i mieszana rzeczywistość (MR), określane wspólnie jako XR, kojarzyły się głównie z grami i światem rozrywki. Dziś to podejście szybko traci aktualność. Coraz więcej branż wykorzystuje te technologie w codziennej pracy – od szkoleń, przez planowanie, aż po działania operacyjne. Połączenie realnego otoczenia z cyfrowymi elementami pozwala działać dokładniej, sprawniej i z większym poczuciem bezpieczeństwa.

Gdzie XR przynosi realne efekty?

• W magazynach i logistyce dzięki rozszerzonej rzeczywistości można wyświetlać instrukcje bezpośrednio na obsługiwanym sprzęcie, co przyspiesza wdrażanie pracowników i zmniejsza ryzyko błędów.
• Chirurdzy podczas szkoleń korzystają z symulatorów VR, które odwzorowują rzeczywiste warunki operacji, bez konieczności pracy na pacjencie.
• Projektanci miast i architekci dzięki goglom MR oglądają trójwymiarowe modele inwestycji, analizując zagrożenia projektowe na wczesnym etapie i unikając późniejszych, kosztownych poprawek.

Tworzenie aplikacji i narzędzi XR wymaga znacznie więcej niż znajomości języków programowania. Potrzebna jest biegłość w obsłudze silników graficznych – Unity lub Unreal Engine – oraz umiejętność optymalizowania projektów pod kątem wydajności urządzeń, które nie dysponują dużą mocą. Równocześnie trzeba rozumieć zasady UX w środowisku przestrzennym. Projektowanie interfejsu w XR różni się całkowicie od klasycznego podejścia znanego z ekranów laptopów czy telefonów.

Programowanie to nie jedyna ścieżka

Znajomość technologii przydaje się również poza typowo technicznymi stanowiskami. Środowiska IT coraz bardziej cenią osoby, które rozumieją potrzeby organizacji, potrafią współpracować i błyskawicznie reagują na zmiany.

Jeśli poza kodem interesują Cię ludzie, dynamika i nowe wyzwania, być może lepiej sprawdzisz się w jednej z poniższych ról:

• IT Consultant – w tej roli doradzasz firmom, jak najlepiej wykorzystać nowe rozwiązania. Potrzebna jest tu znajomość systemów oraz umiejętność dostrzegania powiązań między celami biznesowymi a technologią.
• Technical Marketing lub Sales Engineer – tu przydaje się umiejętność tłumaczenia złożonych zagadnień na prosty i zrozumiały język. Możesz wspierać sprzedaż, tworzyć wartościowe treści i wskazywać klientom zalety produktów, które rozumiesz od środka.
• Tech Writer – jeżeli potrafisz dobrze zrozumieć działanie systemów i równie jasno o nich pisać, to świetne miejsce dla Ciebie. Tworzysz dokumentacje, instrukcje i poradniki tak, by były pomocne zarówno dla zespołów technicznych, jak i dla użytkowników.
• Scrum Master – organizujesz pracę zespołu, rozwiązujesz codzienne problemy i dbasz o sprawny przepływ informacji. To rola dla osób, które chcą rozwijać procesy, poprawiać komunikację i wpływać na jakość współpracy.

Jak odnaleźć własną drogę i nie zniknąć w tłumie?

Warto zacząć od poznania siebie – tego, co lubisz robić i co przychodzi Ci naturalnie. Niekiedy wskazówką mogą być zainteresowania pozornie niezwiązane z technologią. Jeśli z łatwością analizujesz złożone układy, możesz odnaleźć się w cyberbezpieczeństwie. Gdy dobrze organizujesz informacje i lubisz porządek, warto rozważyć inżynierię danych. A może interesuje Cię praca na serwerach VPS?

Pierwszy krok to obserwacja własnych predyspozycji, ale też reakcji podczas różnych zadań. Co sprawia Ci przyjemność? Co robisz z zaangażowaniem bez poczucia zmęczenia? Takie pytania pomagają nakreślić kierunek. Sprawdź to w działaniu – zapisz się na warsztaty, spróbuj własnych sił w projekcie studenckim lub dołącz do inicjatywy wolontariackiej.

W kolejnym etapie warto spojrzeć szerzej – na aktualne potrzeby pracodawców. Przeglądaj ogłoszenia o pracę nie tylko pod kątem nazw stanowisk, ale również narzędzi, z którymi warto się zapoznać. Technologia, która nie znajduje się na pierwszych stronach portali rekrutacyjnych, często czeka na specjalistów w mniej obleganych dziedzinach.

Nie zapominaj też o rozmowach z praktykami. Osoby aktywnie działające w branży dzielą się nie tylko wiedzą, ale też konkretnymi przykładami. Spotkania branżowe, szkolenia i wydarzenia networkingowe pomagają zrozumieć, gdzie technologia rozwiązuje realne problemy i jakich specjalistów naprawdę brakuje.

W czym tkwi przewaga w świecie IT?

Zróżnicowanie ról w IT sprawia, że odnajdują się tu osoby o bardzo różnych cechach. Jedni doskonale czują się w analizie i strukturze, inni lepiej funkcjonują tam, gdzie liczy się kreatywność, komunikacja i elastyczność. Różnorodność zadań tworzy przestrzeń dla indywidualnych ścieżek.

To, czym zajmujesz się dziś, nie musi określać całej Twojej przyszłości. Każde doświadczenie, które zdobywasz – nowa umiejętność, zakończony projekt, rozwiązany problem – buduje Twój unikalny zestaw narzędzi. Możesz go wykorzystać w zupełnie innym miejscu. Osoby, które potrafią przystosować się do zmian i modyfikować swój profil zawodowy, zyskują coraz większą przewagę.

Źródła:

• Ranking hostingów Jak Wybrać Hosting?
• Wyniki rekrutacji na studia na rok akademicki 2023/2024 w uczelniach nadzorowanych przez Ministra Edukacji i Nauki | MEiN
• The Digital Economy and Society Index (DESI) 
• The Case for Choosing Software Development Niches – Villa Maria College
  
  

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny

Obecnie mamy okazję na własne oczy śledzić, jak technologie oraz automatyzacja kształtują rynek pracy. W tym kontekście umiejętności interpersonalne stają się integralnym elementem rozwoju zawodowego. Zdolność do jasnej komunikacji, umiejętność budowania długotrwałych relacji i zdolność do szybkiego dostosowania się do nowych okoliczności nabierają coraz większego znaczenia, ponieważ umożliwiają efektywne współdziałanie i adaptację do zmieniającego się otoczenia. Można je uznać za bezcenny zasób. Jak zatem efektywnie rozwijać te kompetencje?

Czym są umiejętności miękkie?

„Kompetencje miękkie” obejmują szeroki zakres umiejętności, które odnoszą się do interakcji międzyludzkich, zdolności do komunikacji oraz funkcjonowania w społeczeństwie. Mają one ogromny wpływ na naszą efektywność i sukcesy zawodowe. Dzięki nim potrafimy świadomie zarządzać swoimi działaniami oraz efektywnie współpracować z innymi, niezależnie od środowiska pracy. W przeciwieństwie do kompetencji twardych, które odnoszą się do specyficznych umiejętności technicznych i merytorycznych, umiejętności miękkie charakteryzują się uniwersalnym zastosowaniem, mogąc zostać wykorzystane w niemal każdej dziedzinie życia zawodowego. Rozważając rozwój tych zdolności, warto zastanowić się, jak inwestowanie w nie pozwala nie tylko na spełnienie oczekiwań rynku pracy, lecz także na zdobycie przewagi w dłuższym okresie. Czy jesteśmy gotowi, by włożyć wysiłek w poprawę tych kompetencji i czerpać korzyści z tej inwestycji?

Kompetencje miękkie a twarde

Kompetencje miękkie, do których należy m.in. umiejętność komunikacji, empatia czy efektywna współpraca, wynikają z naszych indywidualnych cech osobowościowych oraz predyspozycji do interakcji z innymi ludźmi. Z kolei kompetencje twarde odnoszą się do konkretnej wiedzy oraz umiejętności technicznych, specyficznych dla określonej branży czy zawodu.

Przykłady kompetencji miękkich:

• umiejętność komunikacji,
• empatia,
• współpraca w grupie,
• zdolność adaptacji.
  
  

Przykłady kompetencji twardych:

• znajomość języków obcych,
• programowanie,
• obsługa narzędzi cyfrowych,
• analiza danych.
  
  

Kompetencje twarde łatwiej zmierzyć i ocenić, natomiast umiejętności miękkie są bardziej subtelne i wymagają głębszej analizy. To właśnie one decydują o jakości relacji zawodowych oraz płynności współpracy. Współczesny rynek pracy stawia na specjalistów, którzy potrafią połączyć techniczne umiejętności z efektywnym działaniem w zespole.

Dlaczego kompetencje miękkie cieszą się tak dużym uznaniem wśród rekruterów?

Z roku na rok coraz większa liczba pracodawców, poszukując nowych pracowników, przykłada dużą wagę do rozwiniętych umiejętności interpersonalnych. Co sprawia, że te zdolności są tak cenione?

• Komunikatywność – to zdolność do jasnego przekazywania informacji i budowania pozytywnych relacji międzyludzkich.
• Empatia – pozwala zrozumieć punkt widzenia innych osób, zarówno współpracowników, jak i klientów, oraz odpowiadać na ich potrzeby i emocje.
• Praca zespołowa – oznacza umiejętność współpracy w grupach o różnorodnych profilach, co umożliwia wypracowanie wspólnych celów i ich efektywne osiąganie.
• Zdolność adaptacji – to umiejętność szybkiego dostosowywania się do zmieniających się warunków, co w dzisiejszym, dynamicznie rozwijającym się środowisku zawodowym jest nieocenione.

Firmy coraz częściej zauważają, że osoby potrafiące skutecznie komunikować się, zarządzać swoim czasem oraz adaptować do nowych okoliczności osiągają wyższą produktywność i lepiej radzą sobie z wyzwaniami. W kontekście rosnącej konkurencji na rynku pracy, rozwinięte kompetencje miękkie mogą znacząco wpłynąć na przebieg kariery zawodowej.

Kompetencje miękkie, których poszukują pracodawcy

Komunikacja interpersonalna jest kluczowa dla efektywnej współpracy. Zdolność do klarownego i precyzyjnego wyrażania myśli oraz aktywne słuchanie są fundamentem budowania zaufania i wzajemnego zrozumienia w zespole.

Praca w grupie to więcej niż tylko wspólne wykonywanie obowiązków. To umiejętność tworzenia relacji opartych na zaufaniu, wzajemnym wsparciu i jasnym podziale ról, co pozwala na efektywne współdziałanie.

W obliczu wyzwań zawodowych cenna staje się zdolność do rozwiązywania problemów. Obejmuje ona dokładną analizę sytuacji, identyfikację przeszkód oraz poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań, które często wymagają kreatywnego podejścia.

Zarządzanie czasem to umiejętność ustalania priorytetów i terminowego realizowania zadań, co w szybkim tempie pracy staje się koniecznością dla utrzymania wysokiej efektywności oraz uniknięcia wypalenia zawodowego.

Współczesny rynek pracy wymaga od nas rozwoju empatii i inteligencji emocjonalnej, które pozwalają lepiej rozumieć swoje emocje oraz odczytywać reakcje innych. Te cechy pomagają w budowaniu trwałych, pozytywnych relacji oraz w skutecznym zarządzaniu zespołem.

Asertywność to umiejętność wyrażania swoich potrzeb i opinii w sposób zdecydowany, ale jednocześnie z szacunkiem do innych. Ta zdolność ma ogromne znaczenie w komunikacji, sprzyja budowaniu zdrowych relacji zawodowych, unikanie nieporozumień oraz ułatwia prowadzenie negocjacji i rozwiązywanie konfliktów.

Obserwując zmieniający się świat pracy, można dostrzec, jak istotna staje się elastyczność w reagowaniu na zmiany. Zdolność do szybkiego dostosowania się do nowych warunków, technologii oraz wyzwań pomaga utrzymać konkurencyjność na rynku pracy.

Jak rozwijać umiejętności miękkie?

Autorefleksja – rozpoznawanie mocnych i słabych stron

Autorefleksja stanowi istotny etap na drodze rozwoju osobistego oraz zawodowego. Świadomość własnych atutów i obszarów do poprawy pozwala na lepsze zarządzanie sobą oraz skuteczniejsze podejmowanie decyzji. Regularna analiza własnych postaw i reakcji ułatwia zrozumienie ich wpływu na relacje międzyludzkie oraz na wyniki naszej pracy.
Zauważenie, że na przykład problemy w komunikacji mogą utrudniać współpracę, może zmotywować do pracy nad umiejętnością aktywnego słuchania. Znajomość swoich mocnych stron pozwala na ich skuteczne wykorzystanie w codziennych obowiązkach, podczas gdy identyfikacja słabości daje szansę na opracowanie działań naprawczych.

Szybkie przyswajanie wiedzy – ciągły rozwój i elastyczność w działaniu

Zdolność do błyskawicznego przyswajania nowych informacji świadczy o gotowości do nieustannego uczenia się oraz dostosowywania się do pojawiających się wyzwań. Dzięki tej umiejętności nie tylko nadążamy za zmieniającymi się okolicznościami, ale również potrafimy przewidywać nadchodzące zmiany.
Opanowanie nowych narzędzi cyfrowych czy oprogramowania znacząco zwiększa naszą efektywność. Otwartość na naukę w nowych dziedzinach oraz aktywna postawa są szczególnie cenione przez pracodawców. Zdolność dostosowywania się do ewoluujących modeli pracy pozwala lepiej funkcjonować w zmieniającym się otoczeniu.

Informacja zwrotna – jak mądrze korzystać z feedbacku?

Feedback to jedno z najpotężniejszych narzędzi wspierających rozwój osobisty i zawodowy. Opinia przełożonych, współpracowników czy innych osób może pomóc zidentyfikować obszary wymagające poprawy. Ważne jest, aby podchodzić do otrzymanych uwag w sposób konstruktywny, traktując je jako okazję do samodoskonalenia.
Przyjmowanie feedbacku z otwartością, unikając postawy obronnej, jest kluczowe. Warto szczegółowo przeanalizować udzielone wskazówki i wyodrębnić konkretne obszary, które wymagają pracy. Wprowadzając zmiany, można wykorzystać sprawdzone techniki, takie jak metoda Pomodoro, która ułatwia efektywne zarządzanie czasem. Regularne proszenie o feedback sprzyja naszemu nieustannemu rozwojowi.

Mentoring i coaching – wsparcie w karierze zawodowej

Mentoring i coaching to popularne metody, które przyspieszają rozwój zawodowy, oferując cenne korzyści.

Mentoring:
Mentor dzieli się swoim doświadczeniem i wiedzą, pomagając rozwijać konkretne umiejętności, takie jak negocjacje, oraz buduje długotrwałą relację opartą na zaufaniu.

Coaching:
Coach koncentruje się na odkrywaniu indywidualnego potencjału oraz realizacji zawodowych celów. Pomaga w planowaniu ścieżki kariery i rozwoju, skupiając się na osiąganiu konkretnych, często krótkoterminowych celów.

Szkolenia i warsztaty – stacjonarne oraz online

Kursy i warsztaty to skuteczne narzędzia rozwijające kompetencje miękkie.

• Zajęcia stacjonarne oferują możliwość bezpośredniej interakcji, dając uczestnikom szansę na aktywną współpracę w grupie, co sprzyja nawiązywaniu nowych relacji i wymianie doświadczeń.
  
  
• Kursy online zapewniają wyjątkową elastyczność, umożliwiając naukę dostosowaną do indywidualnych potrzeb, a proces edukacyjny może przebiegać w dowolnym miejscu i o dowolnej porze.

Jak psychoterapia może rozwijać umiejętności miękkie?

Psychoterapia może stać się wartościowym narzędziem w doskonaleniu umiejętności miękkich, szczególnie w obszarach, które sprawiają nam trudności, takich jak asertywność czy zarządzanie emocjami. Dzięki terapii online, praca nad sobą staje się bardziej dostępna, ponieważ można ją realizować w dogodnym czasie i w wybranym miejscu, co pozwala na efektywniejszy rozwój osobisty, jednocześnie oszczędzając czas. Ważne jest, aby korzystać z usług doświadczonych psychoterapeutów i psychologów, którzy potrafią dostarczyć profesjonalnego wsparcia i poprowadzić proces rozwoju w odpowiedni sposób.

Warto także sięgać po literaturę fachową i poradniki poświęcone kompetencjom miękkim. Takie publikacje stanowią cenne źródło wiedzy oraz inspiracji. Regularne sięganie po książki tego typu nie tylko poszerza naszą wiedzę, ale również dostarcza praktycznych wskazówek, które sprawdzają się w codziennych wyzwaniach. Przykładem może być książka „Inteligencja emocjonalna” autorstwa Daniela Golemana, która prezentuje praktyczne podejście do empatii i komunikacji, a także inne tytuły dotyczące zarządzania konfliktami, które mogą okazać się pomocne w trudnych sytuacjach zawodowych.

Globalne zmiany a znaczenie kompetencji miękkich

Globalizacja oraz postęp technologiczny prowadzą do gwałtownych zmian w otaczającym nas świecie, a ich wpływ na rynek pracy staje się coraz bardziej zauważalny. Wraz z rosnącym powiązaniem gospodarek, kultur i społeczeństw, coraz częściej funkcjonujemy w zróżnicowanych środowiskach. Jednocześnie automatyzacja przejmuje zadania, które wcześniej były wykonywane przez ludzi. W efekcie umiejętności, których maszyny nie potrafią naśladować, stają się coraz bardziej cenione. Zdolności takie jak kreatywne rozwiązywanie problemów czy efektywne zarządzanie stresem wyróżniają człowieka w obliczu technologii.

Wzrost popularności pracy zdalnej, która dla wielu organizacji stała się normą, wiąże się z nowymi wyzwaniami i zmieniającymi się oczekiwaniami wobec pracowników. Oprócz kompetencji technicznych, takich jak obsługa narzędzi cyfrowych, coraz większą wagę przykłada się do umiejętności interpersonalnych, szczególnie:

• Asertywność – pozwala wyrażać potrzeby i opinie w sposób jasny, co minimalizuje ryzyko nieporozumień i konfliktów, zwłaszcza w pracy zdalnej.
  
  
• Praca zespołowa – umożliwia skuteczną współpracę, nawet gdy członkowie zespołu nie znajdują się w jednym miejscu.
  
  

Jak zaprezentować kompetencje miękkie w CV i podczas rozmowy kwalifikacyjnej?

Aby efektywnie zaprezentować swoje umiejętności miękkie w trakcie rekrutacji, warto odwołać się do konkretnych przykładów z przeszłości, które pokazują praktyczne wykorzystanie tych umiejętności. Zamiast pisać ogólnikowo o zdolnościach komunikacyjnych, lepiej opisać sytuację, w której efektywna komunikacja pomogła rozwiązać konflikt w zespole lub przyczyniła się do sukcesu projektu. Takie podejście nie tylko wzmacnia wiarygodność naszych kompetencji, ale także wskazuje, w jaki sposób potencjalny pracodawca może z nich skorzystać.

Warto podać konkretne przypadki, w których nasze umiejętności miękkie miały wpływ na wyniki. Zamiast ogólnych sformułowań, takich jak „dobre umiejętności komunikacyjne”, lepiej opisać, jak ta komunikacja przyczyniła się do sukcesu projektu.

Sekcja „Doświadczenie” lub „Osiągnięcia” w CV stanowi doskonałą okazję, aby wyróżnić kompetencje miękkie poprzez przedstawienie konkretnych działań i ich efektów. Należy pamiętać, że umiejętności wymienione w CV będą poddane weryfikacji podczas rozmowy kwalifikacyjnej, w której mogą pojawić się pytania lub zadania praktyczne, mające na celu potwierdzenie tych kompetencji.

Wnioski

Znaczenie kompetencji miękkich w kontekście efektywności zespołów i organizacji jest niezwykle duże. Coraz więcej firm dostrzega, że ich sukces nie opiera się jedynie na technicznych umiejętnościach pracowników, lecz również na ich zdolności do współpracy, empatii i skutecznej komunikacji.

Umiejętności takie jak inteligencja emocjonalna, zdolność do rozwiązywania konfliktów czy budowanie długotrwałych relacji są nieodzownym elementem tworzenia zgranych zespołów, które potrafią realizować cele w sposób efektywny. Pracownicy, którzy są w stanie kontrolować swoje emocje i potrafią dostrzec perspektywę innych osób, przyczyniają się do tworzenia harmonijnego i bardziej efektywnego środowiska pracy. Takie podejście ma bezpośredni wpływ na wyższą produktywność, większą innowacyjność i lepsze wyniki organizacji jako całości.

Źródła:

• Asertywność w pracy – jak wyrażać swoje potrzeby i granice? https://psychoterapiacotam.pl
• World Economic Forum (WEF) – Future of Jobs Report (np. edycja 2025)
• LinkedIn Learning – Workplace Learning Report
• Artykuł: Przywódca musi być zaangażowany

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny

Zmiany klimatyczne oraz tematyka ochrony środowiska coraz mocniej oddziałują na struktury gospodarcze, a pojęcie „zrównoważony rozwój” zadomowiło się w wypowiedziach osób związanych z polityką, biznesem i światem nauki. Unia Europejska wyznaczyła ambitny kierunek transformacji. Inicjatywy takie jak Europejski Zielony Ład, pakiet „Fit for 55” czy unijna Taksonomia świadczą o determinacji we wdrażaniu rozwiązań mających ograniczyć emisję gazów cieplarnianych o ponad połowę do końca obecnej dekady oraz osiągnąć neutralność klimatyczną w drugiej połowie XXI wieku.

Realizacja tych zamierzeń otrzymuje wsparcie w postaci dużych nakładów finansowych. Środki trafiają m.in. do projektów związanych z termomodernizacją budynków, rozwojem elektromobilności, modernizacją sieci energetycznych oraz promowaniem gospodarki cyrkularnej. Jednocześnie rośnie świadomość konsumencka i coraz więcej osób zwraca uwagę na wpływ produktów i usług na klimat. W efekcie większym zainteresowaniem cieszą się rozwiązania, których wytwarzanie i użytkowanie wiąże się z niższą emisją dwutlenku węgla. Wszystkie te procesy wyznaczają nowy kontekst dla młodego pokolenia. Zwłaszcza dla studentów, którzy przygotowują się do wejścia na rynek pracy. Współczesne wyzwania i perspektywy zawodowe różnią się wyraźnie od tych, które towarzyszyły ich rodzicom. Obecnie umiejętność oceny wpływu działalności gospodarczej na klimat, znajomość zagadnień związanych z ekologią czy biegłość w przygotowywaniu raportów ESG zyskują znaczenie porównywalne z dawną popularnością arkuszy kalkulacyjnych. Dlatego już w trakcie studiów opłaca się przemyśleć kierunek rozwoju zawodowego, tak aby odnaleźć się w świecie troski o klimat.

Rynek pracy – w stronę zrównoważonego rozwoju

Przejście w stronę gospodarki o niższej emisji przestało być domeną działów odpowiedzialnych za inicjatywy społeczne w przedsiębiorstwach. Dziś ma wpływ na przewidywania dotyczące rynku pracy w skali całego kontynentu. Jak wskazuje raport przygotowany przez Eurofound, wdrożenie planów zawartych w Europejskim Zielonym Ładzie może do 2030 roku przełożyć się na blisko 204 tysiące dodatkowych miejsc pracy, nieuwzględnianych w ogólnych prognozach wzrostu zatrudnienia w krajach wspólnoty.

Największych przyrostów spodziewać się można w sektorze związanym z modernizacją budynków pod kątem oszczędności energetycznej oraz z poprawą infrastruktury służącej przesyłowi i dystrybucji energii. Równolegle najmocniej rozwijającą się gałęzią całej transformacji środowiskowej pozostaje odnawialna energetyka. Według informacji zebranych przez International Renewable Energy Agency (IRENA), w ciągu zaledwie jednego roku liczba zatrudnionych w tym sektorze wzrosła globalnie o 18 procent. Udział państw Unii Europejskiej w tej statystyce nie jest symboliczny, obecnie unijne kraje odpowiadają za 1,81 miliona stanowisk związanych z produkcją i wdrażaniem

Zawody przyszłości w zielonej gospodarce

Z danych udostępnionych przez platformę JobsPikr wynika, że zapotrzebowanie na umiejętności związane z tematyką środowiskową zyskuje na sile. W Niemczech, tylko w 2024 roku, liczba ofert pracy zawierających określenia „sustainability” lub „ESG” wzrosła z 45,7 do 60,5 tysiąca. Podobne tendencje zauważalne są również w Wielkiej Brytanii i we Francji, gdzie temat odpowiedzialności klimatycznej staje się coraz bardziej obecny na rynku zatrudnienia.

W ogłoszeniach publikowanych przez największe przedsiębiorstwa coraz częściej pojawiają się stanowiska związane z projektowaniem technologii w obszarze energii odnawialnej, przetwarzaniem danych środowiskowych, doradztwem prawnym dotyczącym przepisów klimatycznych oraz finansami skupionymi na projektach ekologicznych. Jednocześnie coraz więcej firm przywiązuje wagę do budowania zespołów opartych na zróżnicowanych kompetencjach. Obok osób z wykształceniem inżynieryjnym czy przyrodniczym zatrudnienie znajdują również absolwenci kierunków humanistycznych i społecznych. W realizacji przedsięwzięć ekologicznych obok specjalistów technicznych coraz częściej biorą udział psychologowie, pedagodzy, osoby zajmujące się komunikacją społeczną czy pracownicy administracji. Ich zaangażowanie pomaga spojrzeć na transformację środowiskową nie tylko przez pryzmat technologii, lecz także przez relacje międzyludzkie, wrażliwość kulturową i skuteczne przekazywanie wiedzy.

Dla studentów takich kierunków jak administracja, bezpieczeństwo wewnętrzne, logistyka, to wyraźny sygnał, że współudział w projektach związanych ze zrównoważonym rozwojem może otworzyć dostęp do zawodów zyskujących na znaczeniu w nadchodzących dekadach.

Kto skorzysta z zielonej rewolucji?

Zmiany prowadzące w stronę bardziej przyjaznej środowisku gospodarki napędzają rozwój określonych sektorów i tworzą przestrzeń dla nowych ścieżek zawodowych dostępnych dla absolwentów różnych kierunków studiów. To właśnie w tych obszarach koncentrują się największe inwestycje oraz innowacje technologiczne, a ich tempo sprawia, że rośnie popyt na osoby wyposażone w specjalistyczną wiedzę i praktyczne umiejętności.

Rolnictwo przyszłości i nowoczesna produkcja żywności

Tradycyjne metody upraw stoją przed poważnym wyzwaniem. Muszą nie tylko zagwarantować bezpieczeństwo żywnościowe, ale także ograniczyć negatywne skutki środowiskowe, w tym emisję gazów cieplarnianych oraz wyjałowienie gleby. Odpowiedzią na te potrzeby staje się rolnictwo zrównoważone, którego najbardziej zaawansowaną formą jest model regeneratywny. Opiera się on na przywracaniu struktury i żyzności gleby. Wykorzystuje się tu między innymi bezorkową uprawę, płodozmian, sadzenie roślin okrywowych oraz łączenie produkcji roślinnej z hodowlą. Dzięki takim praktykom gleba potrafi zatrzymać więcej wody i skuteczniej pochłaniać dwutlenek węgla, co zyskuje szczególne znaczenie w okresach przedłużających się susz.

Studenci zainteresowani przyszłością zawodową związaną z tematyką środowiskową znajdują dziś wiele nowych możliwości. Poszukiwani są specjaliści zaznajomieni z metodami  rolnictwa regeneratywnego, doradcy wspierający gospodarstwa w przekształcaniu ich praktyk w kierunku bardziej odpowiedzialnym ekologicznie, a także eksperci zajmujący się systemami certyfikacji oraz rynkiem kredytów węglowych, które mogą stanowić dodatkowe źródło przychodu dla rolników. Równolegle rozwija się sektor technologii rolniczych. Przedsiębiorstwa tworzące innowacyjne rozwiązania poszukują nie tylko inżynierów i programistów projektujących systemy precyzyjnego rolnictwa, lecz także prawników, specjalistów ds. finansów oraz osób wspierających rozwój modeli biznesowych.

Odpady w obiegu zamkniętym – nowe podejście do materiałów

Dotychczasowa gospodarka liniowa opierała się na schemacie: „wyprodukuj – zużyj – wyrzuć”. Dziś jednak coraz większą rolę odgrywa model cyrkularny, który zakłada jak najdłuższe utrzymanie przedmiotów i surowców w użyciu. Odbywa się to poprzez ich naprawę, ponowne wykorzystanie, odnawianie oraz recykling. Taka transformacja dotyka nie tylko przemysłu, ale również usług.

W ślad za tymi zmianami pojawia się zapotrzebowanie na osoby potrafiące opracowywać nowe procesy oraz zarządzać nimi w sposób efektywny. Dużą rolę odgrywają logistycy oraz eksperci odpowiedzialni za łańcuch dostaw. Zajmują się oni m.in. organizacją odbioru i sortowania zużytych produktów, a także kierowaniem ich do ponownego obiegu lub przetworzenia. Przedsiębiorstwa zatrudniają również osoby odpowiedzialne za rozwój nowych materiałów i technologii przetwarzania, a także menedżerów w obszarze GOZ. Rosnącym zainteresowaniem cieszy się także projektowanie przyjazne środowisku, które może stanowić interesującą perspektywę dla absolwentów kierunków technicznych oraz produkcyjnych.

Budownictwo ekologiczne i projektowanie miast przyszłości

Sektor budowlany odpowiada za dużą część globalnego zużycia energii oraz emisji gazów cieplarnianych. Z tego powodu znalazł się w centrum przemian mających na celu ochronę klimatu. Nowoczesne podejście do projektowania przestrzeni obejmuje nie tylko oszczędność energetyczną, ale również dbałość o zdrowie mieszkańców, odporność budynków na zmiany klimatyczne, stosowanie niskoemisyjnych materiałów oraz spójność z otoczeniem.

W tej dziedzinie swoje umiejętności wykorzystują m.in. architekci, inżynierowie oraz urbaniści, wprowadzając w życie systemy certyfikacyjne takie jak BREEAM czy LEED. Jednak na przemiany w budownictwie składają się również technologie wspierające wydajność energetyczną, należą do nich systemy inteligentnego zarządzania energią, dachy pokryte roślinnością czy instalacje umożliwiające gromadzenie wody opadowej. Wdrażanie tych rozwiązań prowadzi do zwiększonego zapotrzebowania na osoby zajmujące się instalacjami technicznymi oraz audytami energetycznymi.

Na poziomie miejskim rozwija się koncepcja zielonych przestrzeni integrujących transport o niskiej emisji, zieleń oraz zarządzanie zasobami wodnymi. Takie projekty wymagają współpracy inżynierów i specjalistów reprezentujących nauki społeczne np. prawników. Ich wspólne działania wpływają na jakość życia mieszkańców i tworzą warunki sprzyjające odpowiedzialnemu rozwojowi urbanistycznemu.

Finanse środowiskowe i znaczenie komunikacji w transformacji gospodarki

Przekształcanie struktur gospodarczych w kierunku modeli bardziej przyjaznych środowisku wiąże się z dużymi wydatkami, co przyczynia się do wzrostu znaczenia sektora finansów wspierających działania proekologiczne. Banki, firmy inwestycyjne i instytucje ubezpieczeniowe rozwijają instrumenty finansowe służące realizacji projektów związanych z ochroną klimatu, wśród nich znajdują się m.in. zielone obligacje oraz produkty kredytowe przeznaczone na cele środowiskowe. Jednocześnie instytucje te muszą brać pod uwagę ryzyko wynikające ze zmian klimatycznych oraz rosnące wymagania prawne związane z raportowaniem ESG. W tej rzeczywistości potrzebni są specjaliści, którzy potrafią łączyć analizę ekonomiczną z oceną wpływu inwestycji na otoczenie. Takie kompetencje mogą rozwijać studenci kierunków takich jak prawo, administracja, logistyka czy inżynieria środowiska.

W równym stopniu na znaczeniu zyskuje jasne i odpowiedzialne komunikowanie działań podejmowanych na rzecz zrównoważonego rozwoju. Organizacje, które starają się zdobyć zaufanie klientów, kontrahentów i inwestorów muszą w przejrzysty sposób przedstawiać swoje strategie środowiskowe. Dlatego rośnie zapotrzebowanie na osoby, które nie tylko znają ESG, ale również potrafią tworzyć spójne i rzetelne komunikaty, unikając powierzchownych i mylących przekazów, które ktoś mógłby wziąć za greenwashing. Takie umiejętności okazują się przydatne także w zawodach związanych z bezpieczeństwem wewnętrznym, geopolityką, logistyką oraz ochroną infrastruktury. Równolegle rozwija się sektor edukacji klimatycznej i zdrowotnej w formie działań społecznych, jak i kampanii informacyjnych. Coraz częściej pojawiają się inicjatywy podejmowane przez organizacje pozarządowe, placówki szkoleniowe oraz media. Połączenie wiedzy specjalistycznej z rozumieniem współczesnych wyzwań środowiskowych otwiera nowe ścieżki zawodowe także dla osób kształcących się w obszarach związanych z technologią, takich jak elektrotechnika, mechanika i budowa maszyn czy informatyka.

Jak rozwijać kompetencje związane ze środowiskiem i podejmować decyzje edukacyjne z myślą o przyszłości?

Planowanie kariery w świecie mierzącym się ze skutkami kryzysu klimatycznego nie sprowadza się jedynie do wyboru kierunku studiów. To także refleksja nad tym, jaką wartość chce się wnieść do otoczenia poprzez własną pracę i jaki ślad pozostawić w zmieniającej się rzeczywistości. Wcale nie trzeba wiązać swojej drogi zawodowej wyłącznie z ekobranżą, by mieć wpływ na kształtowanie pozytywnych zmian. Znaczenie ma gotowość do uczenia się i wrażliwość na wyzwania związane ze środowiskiem, bez względu na to, czy zajmujesz się administracją, informatyką, psychologią, mechaniką, fizjoterapią czy językiem angielskim.

Od czego zacząć?

• Przyjrzej się temu, czy w ramach twojej specjalizacji dostępne są zajęcia dotyczące tematyki środowiskowej – mogą to być moduły poświęcone gospodarce cyrkularnej, ESG lub zrównoważonemu rozwojowi. Takie przedmioty potrafią zmienić sposób myślenia o znanych zagadnieniach i wprowadzić nowe perspektywy do już obranej ścieżki akademickiej.
• Zdobądź doświadczenie – projekty realizowane przez uczelnie lub firmy wdrażające strategie prośrodowiskowe umożliwiają kontakt z  wyzwaniami i pokazują, jak wygląda codzienność specjalistów zaangażowanych w działania na rzecz planety. Praktyki czy staże w takim środowisku uczą nie tylko odpowiedzialności, lecz także współpracy i myślenia projektowego.
• Zaangażuj się w działania społeczne – organizacje edukujące w zakresie klimatu, promujące postawy proekologiczne lub prowadzące akcje lokalne potrzebują zaangażowania i inicjatywy. Takie doświadczenia rozwijają nie tylko empatię i komunikację, lecz także poczucie sprawczości i umiejętność działania w grupie.
• Rozszerzaj wiedzę poza programem studiów – kursy internetowe, szkolenia stacjonarne i studia podyplomowe poświęcone zagadnieniom takim jak OZE, raportowanie środowiskowe czy zarządzanie projektami z komponentem ekologicznym mogą wzbogacić twój profil. Posiadanie certyfikatów potwierdzających zdobyte umiejętności zwiększa szansę na zatrudnienie w sektorach, które już teraz poszukują osób gotowych do działania w duchu odpowiedzialności i przyszłościowego myślenia.

Podsumowanie

Rosnące znaczenie tematów ekologicznych coraz wyraźniej oddziałuje na kierunek, w jakim zmierza światowa gospodarka. Liczba ofert zatrudnienia związanych z transformacją środowiskową stale rośnie, co potwierdza, że nie mamy do czynienia z chwilową modą, lecz z trwałą zmianą strukturalną. Zarówno prognozy ekspertów, jak i analizy dotyczące braków kadrowych oraz aktualne dane rynkowe wskazują na rosnącą potrzebę zatrudniania osób, które łączą kompetencje techniczne z umiejętnością poruszania się w kontekście regulacyjnym oraz wyczuciem spraw społecznych. Wybór ścieżki edukacyjnej i zawodowej, która uwzględnia aspekty środowiskowe, może prowadzić do pracy w branżach o rosnącym znaczeniu. Tego rodzaju podejście sprzyja nie tylko rozwojowi kariery, lecz także budowaniu bardziej odpowiedzialnych modeli gospodarczych. Niezależnie od tego, czy zajmujesz się transportem, budownictwem, analizą danych czy finansami, to  w każdej z tych przestrzeni znajdzie się miejsce na wdrażanie rozwiązań zgodnych z ideą troski o klimat.

Współczesna rzeczywistość wymaga umiejętności dostosowywania się do zmiennych warunków oraz łączenia wiedzy z wielu obszarów. Coraz większego znaczenia nabiera gotowość do działania z myślą o wspólnym interesie i przyszłych pokoleniach. Osoby, które decydują się na taką drogę, nie tylko odnajdują sens w swojej pracy, lecz także realnie wpływają na kształt świata. To ścieżka zawodowa przynosząca satysfakcję, ale przede wszystkim poczucie wpływu na procesy, które dotyczą nas wszystkich.

Źródła:

• Agrocontractor
• „Renewable Energy and Jobs – Annual Review 2024”, International Renewable Energy Agency (IRENA) & International Labour Organization (ILO)
• „Fit for 55 Climate Package: Impact on EU Employment by 2030”, Eurofound
• „Accelerating the circular economy in Europe. State and outlook 2024”, European Environment Agency
• „Gotowi na 55” – Rada UE i Rada Europejska

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny

Rozpoczynając poszukiwania praktyk, warto zdać sobie sprawę, że ta decyzja może mieć ogromne znaczenie dla Twojej dalszej drogi zawodowej. To nie jest tylko zadanie z listy obowiązków na uczelni. Przemyślany wybór miejsca praktyk może pomóc w lepszym zrozumieniu realiów pracy w wybranej branży, zdobyciu cennych umiejętności oraz poznaniu ludzi, z którymi być może jeszcze nieraz się spotkasz zawodowo. Jeśli jednak podejdziesz do tego bez planu, łatwo o rozczarowanie i utratę motywacji. Praktyki mogą stać się przestrzenią do testowania wiedzy w działaniu, pod warunkiem że wybierzesz je z rozmysłem. Jak się za to zabrać, by zyskać coś naprawdę wartościowego?

Sprawdź najpierw, czego szukasz

Zanim rozpoczniesz poszukiwania ofert, zrób coś ważniejszego: przyjrzyj się sobie. Co sprawia, że działasz z entuzjazmem? Jakie tematy Cię interesują? Gdzie czujesz się swobodnie, a co chcesz jeszcze poprawić? Ten etap może okazać się punktem zwrotnym, jeśli potraktujesz go poważnie. Przypadkowe decyzje rzadko prowadzą do satysfakcji. Kiedy masz świadomość swoich celów i mocnych stron, łatwiej trafisz na ogłoszenia, które będą współgrały z tym, czego naprawdę potrzebujesz.

Ustal, na czym najbardziej Ci zależy

Zadaj sobie pytanie: co chcesz zyskać na praktykach? Chodzi Ci o naukę konkretnych kompetencji technicznych, na przykład pracy z wybranym językiem programowania lub narzędziem analitycznym? A może interesuje Cię rozwijanie umiejętności miękkich, takich jak skuteczna komunikacja, zarządzanie czasem lub praca zespołowa? Mając sprecyzowane oczekiwania, nie będziesz tracić czasu na oferty, które nie niosą dla Ciebie żadnej wartości.

Pomyśl też, jakie tematy przyciągają Twoją uwagę. Interesujesz się branżą finansową, technologią, a może marketingiem lub działaniami kreatywnymi? To nie są zachcianki, tylko konkretne tropy, które mogą wskazać Ci kierunek. Zastanów się również, w jakich warunkach najlepiej się odnajdujesz. Czy wolisz duże organizacje z ustalonymi zasadami, czy mniejsze miejsca, gdzie liczy się elastyczność i samodzielność? Taka wiedza pomoże Ci nie tylko w wyborze praktyki, ale też podczas rozmowy z rekruterem – pokażesz, że wiesz, po co tam jesteś.

Zadbaj o mocne pierwsze wrażenie

Twoje CV oraz list motywacyjny to pierwsza rzecz, z którą zetknie się osoba przeglądająca aplikacje. Nawet jeśli nie masz jeszcze długiego doświadczenia, możesz wyróżnić się pomysłowością, aktywnością i konkretnymi przykładami. Napisz o projektach, w których brałeś udział, o działaniach w ramach organizacji studenckich, konkursach, wydarzeniach, wolontariacie. Nie opisuj suchych faktów. Skup się na tym, czego się nauczyłeś i jakie zadania udało Ci się zrealizować.

Jeśli posiadasz portfolio, koniecznie je pokaż. Może to być fragment kodu, grafiki, materiały promocyjne, teksty – wszystko, co stworzyłeś samodzielnie lub we współpracy z zespołem. Tego typu przykłady mówią więcej niż gotowe formułki w CV. Zanim klikniesz „wyślij”, spójrz jeszcze raz na ogłoszenie i sprawdź, czy Twoje dokumenty rzeczywiście odpowiadają na to, czego firma szuka. Starannie przygotowana aplikacja sygnalizuje, że zależy Ci na danej firmie, a nie na jakiejkolwiek ofercie.

Przeglądanie ogłoszeń – jak robić to skutecznie?

Kiedy już wiesz, czego szukasz, możesz zacząć przeglądać oferty. Nie ograniczaj się do jednego źródła – różne portale i kanały mają różne ogłoszenia. Pamiętaj też, by przed wysłaniem zgłoszenia dokładnie sprawdzić, do jakiego miejsca aplikujesz. Zajrzyj na firmową stronę, przeczytaj opinie o pracodawcy, zobacz, czy firma angażuje się w inicjatywy branżowe i jak prezentuje się w mediach społecznościowych. To pozwoli Ci ocenić, czy naprawdę chcesz tam trafić.

Gdzie można znaleźć ciekawe praktyki?

Szukając idealnej praktyki, warto skorzystać z kilku sprawdzonych miejsc:

• Portale ogłoszeniowe dla studentów, np. ePraca, publikują aktualne oferty. Możesz ustawić alerty, które poinformują Cię o nowych propozycjach.
• Biura karier przy uczelniach – często mają dostęp do ofert niedostępnych w sieci. Pomogą też dopracować dokumenty i przygotować się do rozmów.
• LinkedIn – tu możesz nie tylko przeglądać oferty, ale także śledzić interesujące Cię firmy, budować sieć kontaktów i zaprezentować swoje umiejętności.
• Targi pracy, zarówno online, jak i stacjonarne – dają okazję, by porozmawiać z przedstawicielami firm i poznać ich oczekiwania.
• Znajomi i wykładowcy – networking ma duże znaczenie; rozmowa z odpowiednią osobą może zaprowadzić Cię do miejsca, którego nie znajdziesz w ogłoszeniach o pracę.

Jak ocenić środowisko pracy przed rozpoczęciem praktyk?

Pierwsze wrażenie po przeczytaniu ogłoszenia bywa mylące. Sama treść oferty nie wystarczy, by zorientować się, czy firma tworzy warunki sprzyjające nauce i zaangażowaniu. Warto przyjrzeć się firmie z bliska; zacznij od przeanalizowania jej witryny internetowej. Wejdź na podstrony typu „Kariera”, „Zespół” czy „O nas”. Zobacz, jak mówi o sobie firma, czy komunikacja jest sztywna i oficjalna, czy może ludzka i bezpośrednia. Sprawdź, czy pojawiają się zdjęcia z życia biura, np. z codziennych spotkań, integracji lub pracy zespołowej. Takie elementy mogą powiedzieć więcej niż najlepiej sformułowane hasła.

Dobrym tropem są również profile społecznościowe. Zobacz, jakie publikacje się tam pojawiają, czy firma aktywnie wchodzi w dialog z obserwatorami i jak pokazuje kulisy swoich działań. Warto też rzucić okiem na serwisy, w których obecni i byli pracownicy dzielą się swoimi opiniami. Przykładem może być GoWork – nie traktuj każdej opinii dosłownie, ale zwróć uwagę na powtarzające się spostrzeżenia.

Blogi firmowe, podcasty czy rozmowy z liderami zespołów to kolejne źródło informacji. Jeśli znajdziesz rozmowy z pracownikami, możesz lepiej zrozumieć, jak firma funkcjonuje na co dzień. Sprawdź również, czy przedsiębiorstwo posiada program dla praktykantów i czy zapewnia wsparcie mentora. Obecność takiej osoby to sygnał, że firma nie oczekuje samodzielnej “walki o przetrwanie”, tylko chce faktycznie wspierać młodych ludzi w rozwoju.

Rozmowa rekrutacyjna – szansa na obustronne poznanie

Spotkanie z rekruterem to nie test z wiedzy, ale także możliwość sprawdzenia, czy dane miejsce naprawdę spełnia Twoje oczekiwania. Przygotuj zestaw konkretnych pytań. Pokazuje to, że zależy Ci na jakości współpracy i traktujesz sprawę poważnie. Nie ograniczaj się do pytań o wynagrodzenie; porusz kwestie związane z zakresem obowiązków, sposobem organizacji pracy czy dostępnością opiekuna.

Możesz zapytać:

• Czym zajmuje się praktykant w pierwszych dniach pracy?
• Czy w firmie wyznaczana jest osoba wspierająca praktykanta?
• Jak często i w jaki sposób przekazywana jest informacja zwrotna?
• Czy w razie dobrego dopasowania można kontynuować współpracę po zakończeniu praktyk?

Zwróć uwagę na ton rozmowy. Jeżeli rekruter odpowiada ogólnikami lub unika szczegółów dotyczących obowiązków, to może oznaczać, że plan działania nie został opracowany. Jeśli pojawia się wyłącznie temat przyjaznej atmosfery, bez odniesień do rozwoju i konkretów, zachowaj czujność. Brak przykładów wcześniejszych praktykantów również nie jest dobrym znakiem. Bądź uważny na wszelkie próby wywierania presji – na przykład nacisk, by podjąć decyzję natychmiast albo niejasne zasady zatrudnienia.

Jaki tryb praktyk najlepiej dopasuje się do Twoich potrzeb?

Pandemia zmieniła sposób pracy i otworzyła nowe możliwości – również dla osób odbywających praktyki. Według raportu „Młodzi Polacy na rynku pracy” opracowanego przez PwC, Well.hr i Absolvent Consulting, od 2020 roku coraz więcej młodych ludzi decyduje się na model zdalny lub hybrydowy. Rzadziej wybierają pracę stacjonarną. Elastyczność miejsca i czasu pracy to coś, co dla wielu stało się priorytetem. Obecnie możesz wybrać pomiędzy praktykami w siedzibie firmy, hybrydowymi oraz zdalnymi, a każda z tych opcji daje inne doświadczenie.

Stacjonarnie – w centrum wydarzeń

Codzienne przebywanie w biurze ułatwia obserwację działania firmy od środka. Bezpośredni kontakt z zespołem pozwala szybko zadawać pytania, a obecność mentorów i starszych stażem pracowników sprzyja nauce. Rozmowy przy kawie, spotkania i bieżące interakcje pomagają w adaptacji i tworzeniu relacji. Osoby ceniące regularny rytm dnia i osobisty kontakt z innymi najlepiej odnajdują się w tej formie. Taki model daje możliwość intensywnego rozwoju i poczucia, że jesteś częścią zespołu.

Praktyki hybrydowe – między domem a biurem

Hybrydowy sposób pracy łączy spotkania w firmie z pracą zdalną. To opcja, która pozwala na większą elastyczność bez utraty więzi z zespołem. Dni spędzane na miejscu można wykorzystać do burzy mózgów, wspólnych projektów i bezpośrednich rozmów, a zdalne zadania można zrealizować w skupieniu, w domowym zaciszu. Osoby, które potrafią przełączać się między różnymi rytmami pracy, zazwyczaj dobrze czują się w tym modelu. Taki układ uczy elastyczności, zarządzania czasem i szybkiego przystosowywania się do zmieniających warunków.

Praktyki zdalne – z każdego miejsca na mapie

Możliwość odbywania praktyk w formie online sprawia, że dostęp do ofert z całego kraju, a nawet zagranicy, staje się realny bez konieczności przeprowadzki. Tego typu współpraca sprawdzi się szczególnie u osób, które łączą naukę z innymi zajęciami albo mają ograniczony dostęp do dużych ośrodków miejskich. Praktyki zdalne wymagają jednak dużej samodzielności. Trzeba samemu dbać o terminowość, aktywnie komunikować się z zespołem i na bieżąco zgłaszać ewentualne wątpliwości.

Jak stworzyć warunki do komfortowej pracy w domu?

Jeśli zdecydujesz się na model zdalny, potrzebujesz przestrzeni, która umożliwi skupienie. Warto wygospodarować miejsce, w którym będzie można skupić się na zadaniach. Nawet jeśli mieszkanie nie jest duże, można użyć lekkiego parawanu lub ścianki z lameli ściennych, by oddzielić przestrzeń roboczą od strefy prywatnej. Takie rozwiązanie nie ogranicza światła i sprzyja organizacji.

Dobrym pomysłem są meble, które łączą funkcjonalność z oszczędnością miejsca – rozkładany stół, wygodne krzesło i odpowiednio ustawiony monitor potrafią znacząco poprawić komfort pracy. Odpowiednia pozycja przed komputerem to nie fanaberia, ale warunek zdrowej i efektywnej pracy, zwłaszcza jeśli praktyka trwa kilka tygodni lub miesięcy. Dlatego kluczowe jest dobranie odpowiedniego fotela do pracy. Jak to zrobić? Ciekawe porady znajdziesz tutaj. 

Podsumowanie

Jeśli podejdziesz do wyboru praktyk poważnie, zyskasz coś znacznie większego niż tylko ich zaliczenie. Refleksja nad swoimi celami, dokładne sprawdzenie firmy i dopasowanie trybu pracy do własnego stylu życia zwiększają szansę na doświadczenie, które rzeczywiście wpłynie na Twoją zawodową przyszłość. Zaangażowanie, jakie włożysz na starcie, może zaprocentować szybciej, niż myślisz – w kontaktach, szansach zawodowych i pewności siebie, którą zabierzesz ze sobą dalej.

• Badanie PwC, Well.hr i Absolvent Consulting – „Młodzi Polacy na rynku pracy”
• How to Write a Strong Resume with No Experience – Youth Connections
• Komfort
• How to Find an Internship That Matters – BigFuture
• How to get a student internship – Save the Student
• Remote, Hybrid, and In-Person Jobs: How to Find the Perfect Fit for You – Youth Connections

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Nikola Dawidowska