Za nami kolejna publiczna obrona rozprawy doktorskiej. 7 marca w Akademii Kaliskiej im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego swojej dysertacji poświęconej wojskom obrony terytorialnej w działaniach na rzecz bezpieczeństwa państwa, bronił mgr Paweł Zagórski, na co dzień żołnierz tej formacji. W tajnym głosowaniu komisja jednomyślnie przyjęła wniosek o nadanie mu stopnia naukowego doktora nauk społecznych w dyscyplinie nauk o bezpieczeństwie.
Jak przyznał podczas autoprezentacji mgr Paweł Zagórski, pomysł na temat rozprawy doktorskiej zrodził się po wybuchu pandemii COVID-19, kiedy to rozpoczęła się zakrojona na szeroką skalę współpraca najmłodszego rodzaju sił zbrojnych z administracją publiczną. Autor wskazał m.in. na brak właściwej koordynacji między służbami i paraliż organów odpowiedzialnych za zarządzanie kryzysowe w początkowej fazie pandemii, która bezkrytycznie obnażyła wszystkie niedoskonałości systemowe. Swoją pracę poświęcił również późniejszym problem i roli, jaką wojska obrony terytorialnej odegrały w kontekście kryzysu migracyjnego na granicy z Białorusią czy wsparcia ukraińskich uchodźców po wybuchu konfliktu militarnego z Rosją. – Zróżnicowanie obecnych zagrożeń militarnych i niemilitarnych postawiło ogromne wyzwanie przed współczesnymi siłami zbrojnymi oraz pozwoliło zdefiniować główny cel pracy, jakim było wskazanie najbardziej efektywnych form i metod wsparcia przydatnych dla społeczeństwa oraz zaproponować kierunki rozwoju nowych zdolności WOT, które w perspektywie pozwolą na większą specjalizację formacji pod kątem mogących wystąpić w przyszłości kryzysów – mówił mgr Paweł Zagórski.
W swojej rozprawie doktorskiej mgr Paweł Zagórski przedstawił wyniki badań przeprowadzonych wśród żołnierzy zaangażowanych w bezpośrednie działania przeciwkryzysowe. – Właśnie niniejsze doświadczenia formacji z tych działań pozwoliły wysnuć odpowiednie wnioski, które są najważniejszym elementem dysertacji, potwierdzającym aktualność i ważność podejmowanej tematyki – podkreślił mgr Paweł Zagórski. Autor zidentyfikował ryzyka i wskazał na zaimplementowane nowatorskie rozwiązania, pozwalające opanować sytuację kryzysową i stopniowo wracać do normalnego funkcjonowania. Mają się one przełożyć na poprawę współpracy odpowiednich podmiotów i instytucji w ramach wspólnych działań na rzecz bezpieczeństwa państwa.
Promotor pracy prof. dr hab. inż. Jan Posobiec, podkreślił wagę podjętego tematu, a także zaangażowanie doktoranta. – Jestem bardzo usatysfakcjonowany, ponieważ wiele jego przemyśleń i wyników badań wskazuje na bardzo dogłębną penetrację przedmiotu badań. Współpracę oceniam bardzo pozytywnie – powiedział podczas publicznej obrony pracy, wskazując na dużą aktywność i inicjatywę młodego naukowca.
Pozytywne rekomendacje wydali też recenzenci. Prof. dr hab. inż. Ryszard Jakubczak zwrócił uwagę na trafną analizę roli WOT zarówno w kontekście pandemii COVID-19 jak i napiętej sytuacji na granicy polsko-białoruskiej oraz wsparcia dla uciekających przed wojną migrantów z Ukrainy. – Trzeba przyznać, że jest to interesująca sytuacja problemowa i właściwe podejście do problemu badawczego na jej kanwie, ponieważ ukraińskie Wojska Obrony Terytorialnej (WOT), u progu agresji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku, odegrały istotną rolę w powstrzymaniu tej agresji, przyczyniając się w sposób zasadniczy do wycofania się kolumn rosyjskich podążających na Kijów, gdyż spowodowały znaczne straty w ich stanach. A przez to doprowadziły do wycofanie się Rosjan z tego strategicznego kierunku uderzenia – zauważył prof. Ryszard Jakubczak. – W odniesieniu do bezpieczeństwa Polski dysertacja umożliwia identyfikację misji Wojsk Obrony Terytorialnej oraz ich zadań i miejsca w systemie zarządzania kryzysowego, czyli stanu pokojowego funkcjonowania tego rodzaju sił zbrojnych w kontekście współdziałania z administracją publiczną na okoliczność zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych.
Również prof. dr hab. Witold Lidwa przyznał, że wybór tematu przez doktoranta był trafny i nader ważny. – Ograniczenia w liczebności wojsk operacyjnych powodują, że mało realnym wydaje się wytworzenie skutecznej obrony zdolnej do zablokowania agresji z każdego kierunku. Dlatego walka z desantami w trakcie i po ich wylądowaniu nie może być domeną tylko wojsk operacyjnych, a tym bardziej wydzielanych z ich składu, jak to często ma miejsce, odwodów przeciwdesantowych. Mnogość tych elementów wymagać będzie powszechności w walce z nimi. Sądzić więc należy, że walkę z desantami podejmować powinny siły, które w danym momencie znajdują się w pobliżu miejsc ich lądowania. To jedno z zadań Wojsk Obrony Terytorialnej (WOT), które działając w stałych rejonach odpowiedzialności, mogą podjąć skuteczną walkę z desantami przeciwnika w miejscu ich lądowania, nie dopuszczając tym samym do wykonani przez nie zadań – podkreślił w swojej recenzji prof. Witold Lidwa. – Nie do przecenienia jest również rola Wojsk Obrony Terytorialnej w realizacji zadań wsparcia władz cywilnych w sytuacjach kryzysowych. Terytorialność i masowość tej formacji sprzyja szybkiemu podejmowaniu działań ratowniczych w nagłych sytuacjach (wypadkach, katastrofach, klęskach żywiołowych). Wykorzystanie, zgodnie z obowiązującym prawem, potencjału tych wojsk do zadań wsparcia (w czasie pokoju) władz cywilnych wydaje się być koniecznością zwłaszcza przy nie funkcjonującej Obronie Cywilnej. Zatem temat dysertacji doktorskiej należy uznać za nader aktualny, posiadający istotne znaczenie poznawcze w płaszczyźnie zarówno teoretycznej jak i praktycznej – dodał prof. Lidwa.
Trzeci z recenzentów, dr hab. Zdzisław Polcikiewicz zauważył, że mimo wielu publikacji, które ukazały się w ostatnich latach, dotyczących różnych aspektów działalności tej najmłodszej formacji, nadal istnieje potrzeba prowadzenia pogłębionych badań naukowych i opracowania syntetycznego materiału zawierającego kompleksową charakterystykę i ocenę dotychczasowych osiągnięć WOT na rzecz bezpieczeństwa naszego państwa, z perspektywy ponad pięcioletniego okresu ich funkcjonowania. – Takie wyzwanie podjął pan mgr Paweł Zagórski, co dowodzi celowości podjętych przez niego wysiłków badawczych. Z kolei o oryginalności rozprawy świadczy fakt, iż dotychczasowe publikacje odnoszą się głównie do wybranych aspektów działalności WOT, takich jak np. dowodzenie czy szkolenie – podkreślił recenzent.
Po pytaniach do doktoranta i dyskusji odbyło się tajne głosowanie komisji, która jednomyślnie przyjęła wniosek o nadanie mgr. Pawłowi Zagórskiemu stopnia naukowego doktora nauk społecznych w dyscyplinie nauk o bezpieczeństwie.
