Wielu studentów, dążąc do zdobycia cennego doświadczenia zawodowego, nawiązania kontaktów w branży oraz zapewnienia sobie dodatkowego źródła dochodu, podejmuje decyzję o rozpoczęciu pierwszej pracy jeszcze w trakcie studiów. Niemniej debiut w środowisku zawodowym zawsze niesie ze sobą pewien poziom stresu. Niejasne sformułowania w umowach, rozmaite typy kontraktów, różne wymiary czasu pracy… Te wszystkie czynniki powodują, że wielu studentów czuje się zdezorientowanych w gąszczu procedur. Aby ustrzec się przed przykrymi niespodziankami na początku swojej ścieżki zawodowej, studenci powinni dokładnie analizować warunki zatrudnienia. Jakie aspekty powinni wziąć pod uwagę, aby mieć pewność, że dana oferta pracy chroni ich prawa?
Prawa pracownika – co musisz wiedzieć na starcie?
Podpisanie pierwszej umowy wiąże się z zapoznaniem z zapisami Kodeksu pracy, który reguluje prawa pracownika i obowiązki pracodawcy. Kluczowe znaczenie ma tu zrozumienie pojęć takich jak urlop wypoczynkowy, wynagrodzenie za nadgodziny czy podstawy wypowiedzenia. Zasady te przekładają się na codzienne funkcjonowanie w firmie i mogą wpływać na atmosferę pracy. Właściwa interpretacja przepisów daje pewność, że student będzie świadomie dbał o własne interesy.
Zanim zaczniesz pracę, wyjaśnij kwestie związane z ustalaniem wymiaru urlopu i rozliczaniem zwolnień lekarskich. Upewnij się również, jakie są zasady dotyczące czasu pracy i stawki godzinowej. Kiedy pojawiają się wątpliwości, warto skonsultować się z biurem karier na uczelni, które często dysponuje aktualnymi informacjami o przepisach prawa pracy i może pomóc w interpretacji umów. Świadomość podstaw prawnych pozwala uniknąć problemów i zapewnia kontrolę nad sytuacją zawodową.
Rodzaje umów i różnice między nimi
Jedną z najczęściej spotykanych form zatrudnienia jest umowa o pracę, zapewniającą pracownikowi stabilność. Określa precyzyjnie godziny pracy, wysokość wynagrodzenia przysługujące świadczenia socjalne. Ta forma współpracy jest szczególnie korzystna dla osób, dla których priorytetem jest poczucie bezpieczeństwa i przewidywalność warunków pracy. Jednak umowa o pracę może wiązać się z mniejszą elastycznością w zakresie dysponowania czasem.
Zatrudnienie na umowach cywilnoprawnych charakteryzuje się większą elastycznością. Umowa zlecenie umożliwia realizację określonych zadań lub usług, a wynagrodzenie jest zazwyczaj wypłacane po ich wykonaniu. Taka umowa może być atrakcyjna dla studentów, którzy chcą pogodzić obowiązki zawodowe z harmonogramem zajęć na uczelni, ponieważ pozwala na większą swobodę w planowaniu czasu pracy. Niemniej umowa zlecenie nie gwarantuje pracownikowi pełnych praw pracowniczych, takich jak płatny urlop czy ochrona przed zwolnieniem.
W przypadku realizacji konkretnych projektów lub prac o charakterze twórczym, dużą popularnością cieszy się umowa o dzieło. W tym przypadku wynagrodzenie jest uzależnione od osiągnięcia określonego rezultatu. Wybierając tę formę współpracy, należy pamiętać o braku stałych świadczeń pracowniczych oraz ograniczonej ochronie socjalnej. Osoby zatrudnione na podstawie umowy o dzieło często muszą samodzielnie zadbać o kwestie związane z ubezpieczeniem.
Praca dla studenta – jaką umowę wybrać?
Wybór odpowiedniej formy zatrudnienia to dla studenta decyzja wpływająca na równowagę między studiami a życiem zawodowym. Dla osoby uczącej się, specyfika każdej umowy o pracę wiąże się z innymi korzyściami i ograniczeniami.
Pracując na umowę o pracę, zyskuje się stabilność zatrudnienia, pełne ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, płatne urlopy oraz ochronę w przypadku choroby. Z drugiej strony, umowy cywilnoprawne mogą być dla studentów atrakcyjne ze względu na wyższe wynagrodzenie netto. Trzeba jednak pamiętać, że te ostatnie zazwyczaj nie gwarantują płatnych urlopów ani zwolnień lekarskich. Dlatego student, decydując się na konkretną umowę, powinien uwzględnić swoje priorytety i plany, rozważając, czy ważniejsza jest dla niego elastyczność i wyższe zarobki, czy też stabilność i zabezpieczenie socjalne.
Co studenci cenią w ofertach pracy?
Oferta zatrudnienia może obejmować szereg świadczeń pozapłacowych, które stanowią dodatkową motywację do podjęcia współpracy. Z zeszłorocznego badania „Studenci na rynku pracy”, przeprowadzonego w ramach Programu Kariera Polskiej Rady Biznesu, wynika, że wśród benefitów pracowniczych, które najbardziej przyciągają studentów, znajdują się pakiet medyczny (zainteresowanie na poziomie 29%), karta sportowa (25%) oraz dopłaty do kursów i szkoleń (23%).
Część studentów poszukuje w pracy elastycznego grafiku, możliwości pracy zdalnej lub zagranicznych wyjazdów, natomiast inni doceniają dodatkowe udogodnienia, jak dostęp do stref relaksu, imprezy integracyjne lub darmowe bilety na wydarzenia kulturalne. Takie inicjatywy odgrywają istotną rolę w kształtowaniu pozytywnego wizerunku pracodawcy, przyczyniając się do podnoszenia komfortu pracy i utrzymania równowagi między obowiązkami a życiem osobistym.
Finansowy start studenta
Moment otrzymania pierwszej pensji to chwila, którą pamięta się na długo. Metoda rozliczeń i częstotliwość wypłat są uzależnione od rodzaju umowy oraz ustaleń z pracodawcą. Zazwyczaj wynagrodzenie wypłacane jest raz w miesiącu, choć w przypadku umów cywilnoprawnych często stosuje się stawkę godzinową, a pracownik otrzymuje pieniądze co tydzień lub po zakończeniu zlecenia.
Obecnie odchodzi się od wypłacania wynagrodzenia w formie gotówkowej – wypłata najczęściej przekazywana jest na rachunek bankowy pracownika. Dlatego przed podjęciem pierwszej pracy warto zapoznać się z ofertami kont osobistych. Decydując się na konkretne konto bankowe, należy wziąć pod uwagę następujące kryteria:
- bezpłatne prowadzenie rachunku i korzystanie z karty debetowej,
- możliwość darmowych wypłat z bankomatów w Polsce i za granicą,
- darmowe przelewy internetowe i mobilne,
- dostęp do aplikacji mobilnej i szybkich płatności, na przykład BLIK,
- wysokość opłat za transakcje kartą poza granicami kraju.
Aby wybrać ofertę najlepiej dopasowaną do swoich potrzeb, warto korzystać z internetowych porównywarek, takich jak: https://finanse.rankomat.pl/konta/osobiste/.
Od zarobków do oszczędności na przyszłość
Pierwsza praca często stanowi dla studentów punkt zwrotny, w którym zaczynają na poważnie podchodzić do planowania budżetu. Zazwyczaj w tym czasie zaczynają kształtować w sobie nawyk świadomego zarządzania zarobionymi środkami i odkładania oszczędności na nieprzewidziane wydatki. Poza oszczędzaniem w tradycyjny sposób, wielu studentów decyduje się na dodatkowe instrumenty finansowe, jak lokaty oszczędnościowe czy fundusze inwestycyjne, aby chronić część swoich zarobków przed skutkami inflacji.
Coraz popularniejsze staje się również autooszczędzanie, czyli automatyczne przelewanie określonej kwoty z konta osobistego na konto oszczędnościowe. To wygodne rozwiązanie, które pomaga systematycznie budować oszczędności bez konieczności pamiętania o regularnych przelewach. Więcej informacji na temat tego modelu oszczędzania znajdziesz pod tym adresem: https://finanse.rankomat.pl/poradniki/autooszczedzanie-na-czym-polega/.
Praktyki i staże jako przepustka do pierwszej pracy
Zanim studenci zdobędą swoją pierwszą płatną pracę, często rozpoczynają swoją przygodę z rynkiem pracy od bezpłatnych praktyk lub staży. Chociaż nie przynoszą one bezpośredniego dochodu, stanowią cenną możliwość zapoznania się ze specyfiką różnych zawodów i zdobycia pierwszych doświadczeń w realnym środowisku pracy. Pierwszy kontakt z pracą w działach specjalistycznych umożliwia szybkie zorientowanie się, czy dany kierunek rzeczywiście odpowiada zainteresowaniom studenta.
Poza nauką pracy zespołowej, praktykanci i stażyści często nabywają kompetencje potrzebne w przyszłych procesach rekrutacji. Zyskują okazję do wypróbowania różnych metod zarządzania czasem i zasobami, a to procentuje w późniejszych projektach. Nierzadko właśnie staż bywa głównym argumentem w oczach potencjalnego pracodawcy, który doceni doświadczenie kandydata. Rozpoznawalny wpis w CV jest dodatkową przewagą, zwłaszcza gdy podkreśla konkretne umiejętności i udokumentowane osiągnięcia.
Jak zyskać przewagę na rynku dzięki doświadczeniu z praktyk?
Osoby w młodym wieku, które odbyły choćby krótkie praktyki, są postrzegane jako bardziej świadome w kontekście zawodowym. Kandydaci z takim doświadczeniem łatwiej znajdują wspólny język z rekruterami, ponieważ potrafią przywołać rzeczywiste przykłady wykonywanych przez siebie obowiązków. Ponadto, poznają zasady funkcjonowania firmy i mogą analizować, które procedury przyczyniają się do skutecznej realizacji celów. Studenci zyskują również rozeznanie w specyfice rynku, a to pozwala im na podejmowanie trafniejszych decyzji zawodowych po zakończeniu nauki.
Praktykant, wnosząc do firmy nową perspektywę i energię, stanowi cenny zasób, który może przyczynić się do rozwoju organizacji. Innowacyjność i rozwój firmy są często wynikiem świeżego spojrzenia praktykanta, które inspiruje doświadczony zespół. W konsekwencji, ci, którzy wyróżnili się zaangażowaniem w trakcie stażu, mają duże szanse na uzyskanie oferty stałego zatrudnienia. Praktyki i staże to również okazja do nawiązania cennych kontaktów, które mogą otworzyć drzwi do różnorodnych możliwości zawodowych. Nabyte umiejętności – nawet jeśli nie zostaną wykorzystane w danej firmie – z pewnością przydadzą się na kolejnym stanowisku.
Podsumowanie
Rozpoczęcie pierwszej pracy stanowi przełomowy moment w życiu każdego studenta. Aby uniknąć negatywnych doświadczeń, istotne jest odpowiednie przygotowanie, które obejmuje wybór właściwej formy zatrudnienia, zapoznanie się z regulacjami prawa pracy oraz zrozumienie zasad dotyczących wynagrodzenia oraz czasu pracy. Takie przygotowanie zapewnia studentowi poczucie bezpieczeństwa i pewności siebie w nowym środowisku zawodowym.
Dodatkowo, praktyki i staże stanowią istotny atut, który nie tylko podnosi poziom profesjonalizmu, ale również ułatwia budowanie sieci kontaktów zawodowych i rozwój ścieżki kariery. Studenci, którzy aktywnie przygotowują się do wkroczenia w świat pracy, zyskują przewagę, która może otworzyć przed nimi drzwi do spełnienia zawodowego i satysfakcji z wykonywanych obowiązków.
Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny
